بریده‌هایی از کتاب ذهن فریبکار شما

اگر به صورتی آگاهانه در روند تفکر دخالت نکنیم ـ چیزی که روان‌شناسان آن را حالت پیش‌فرض تفکر انسان می‌نامند ـ تحت تأثیر بازی‌های ادراک و حافظه قرار می‌گیریم و اسیرِ نیازهای هیجانی و سوگیری‌های خود می‌شویم.

فلسفه و به کار بردن تفکر نقاد و علم، ابزارهایی هستند که انسان‌ها به‌آهستگی و با دقت طی چندهزار سال برای جبران کاستی‌های مغز به وجود آورده‌اند.

تفکر نقاد: به‌کار بردن منطق و شک نظام‌مند دربارهٔ هر گونه ادعا یا باور؛ اندیشیدن دقیق و موشکافانه.

شک‌ورزی علمی: رویکردی جامع به دانش که بر تفکر انتقادی و علم تأکید می‌کند. شک‌ورزی، دانش فلسفهٔ علم را با روش‌های علمی، سازوکارهای خودفریبی و زمینه‌های مرتبط ترکیب می‌کند تا ادعاهای مربوط به حقیقت را به شیوه‌ای سازمان‌یافته و موقتی بررسی کند. معتبر: استدلالی که در آن منطق درست و غیرمغالطه‌آمیز باشد.

‫- با این حال، این واقعیت که ما جزئیات را تغییر می‌دهیم بسیار بدتر از نداشتن حافظهٔ خوب برای جزئیات است. ما از آنچه در گذشته اتفاق افتاده، روایتی با تمام هیجان‌ها و بن‌مایه‌های متصل به آن می‌سازیم و جزئیات را تغییر می‌دهیم تا با روایت موضوعیِ ما، هماهنگ و سازگار باشد. به عبارت دیگر ما جزئیات را تغییر می‌دهیم و حتی به وجود می‌آوریم تا بار هیجانی روایت خود را بیش‌تر کنیم.

باید خودتان را با دیگران بسنجید: چون هر قدر هم مهارت‌های تفکر نقاد شما پیشرفته باشد، باز یک «فرد» هستید با تفکری شخصی و انفرادی. از طرفی، دانش و چشم‌انداز شما محدود است. در واقع دانش و چشم‌انداز شما ممکن است به‌نحوی محدود باشد که خودتان از آن آگاه نباشید. شما نمی‌دانید چه چیزهایی را نمی‌دانید. بنابراین، اگر باورهای خود را با دیگران بسنجید، بیش‌تر احتمال دارد بتوانید نقاط ضعف تفکرتان را برطرف کنید.

دکتر نوولا بنیان‌گذار و ویراستار ارشد «پزشکی علم‌بنیاد» است که وب‌لاگی گروهی با همکاری تعدادی از پزشکان و دانشمندان است و به مسائل سلامت و پزشکی می‌پردازد. هدف این وب‌لاگ، ارتقای استانداردهای علوم پایه و بالینی درحرفهٔ پزشکی است. این وب‌لاگ که مطالب آن برای پزشکان متخصص و همچنین مخاطبان عام نوشته می‌شود، یکی از برترین سایت‌ها در زمینهٔ سلامت است و تأثیر روزافزونی بر بحث نقش علم در پزشکی گذاشته است.

دکتر نوولا در سال ۲۰۰۹ به عضویت کمیتهٔ Skeptical Inquiry درآمد که سازمانی بین‌المللی با هدف ارتقای علم و منطق است. وی به‌طور منظم مقالات خود را در ستون ثابتی در نشریهٔ این سازمان منتشر می‌کند. وی همچنین در سال ۲۰۱۱ به مقام عضو ارشد بنیاد آموزشی جیمز رندی و مدیر پروژهٔ پزشکی علم‌بنیاد منصوب شده است. دکتر نوولا وب‌لاگی شخصی به نام «نورولوژیکا بلاگ» دارد که یکی از مهم‌ترین وب‌لاگ‌های علم عصب‌شناسی محسوب می‌شود. او در این وب‌لاگ بیشتر به مباحث مربوط به عصب‌شناسی می‌پردازد ولی دربارهٔ علم، شک‌ورزی علمی، فلسفهٔ علم، تفکر نقاد و برهم‌کنش علم با جامعه و رسانه نیز مطالبی نوشته است.

او همچنین مجری و تهیه‌کنندهٔ برنامهٔ محبوب و هفتگی راهنمای جهان برای شکاکان است. این برنامهٔ تلویزیونی علمی تاکنون برندهٔ جوایزی همچون جایزهٔ پادکست منتخب مردم در سال ۲۰۰۹ در زمینهٔ آموزش و در سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ در زمینهٔ علم شده است و به بررسی آخرین اکتشاف‌های علمی، بازنمود علم در رسانه‌های پرمخاطب، درک عمومی از علم و گرایش‌های مختلف نسبت به علم، فلسفهٔ علم و تفکر نقاد می‌پردازد. دکتر نوولا همچنین برنامهٔ افسانه‌های پزشکی، دروغ‌ها و شبه‌حقیقت‌ها: آنچه فکر می‌کنیم می‌دانیم ممکن است به ما صدمه بزند را با همکاری مجموعهٔ «دوره‌های بزرگ» ضبط کرده است.

استیون نوولا نورولوژیست دانشکدهٔ پزشکی ییل پروفسور استیون نوولا، نورولوژیست و استاد دانشکدهٔ پزشکی ییل، در زمینه‌های مختلف آموزش پزشکی فعالیت می‌کند: درمان بیماران، آموزش‌های عمومی، تدریس برای دانشجویان و نیز آموزش‌های تکمیلی برای متخصصان حرفهٔ پزشکی. او همچنین در تحقیقات بالینی در زمینهٔ تخصصی خود فعال بوده و نوشته‌های متعددی دربارهٔ بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک، میاستنی گراو و نوروپاتی به چاپ رسانده است. پروفسور نوولا مدرک دکترای خود را از دانشگاه جرج‌تاون اخذ کرد و برای تکمیل دورهٔ رزیدنتی خود در زمینهٔ مغز و اعصاب به دانشکدهٔ پزشکی ییل رفت.

دکتر نوولا بنیان‌گذار و ویراستار ارشد «پزشکی علم‌بنیاد» است که وب‌لاگی گروهی با همکاری تعدادی از پزشکان و دانشمندان است و به مسائل سلامت و پزشکی می‌پردازد. هدف این وب‌لاگ، ارتقای استانداردهای علوم پایه و بالینی درحرفهٔ پزشکی است. این وب‌لاگ که مطالب آن برای پزشکان متخصص و همچنین مخاطبان عام نوشته می‌شود، یکی از برترین سایت‌ها در زمینهٔ سلامت است و تأثیر روزافزونی بر بحث نقش علم در پزشکی گذاشته است.

دکتر نوولا در سال ۲۰۰۹ به عضویت کمیتهٔ Skeptical Inquiry درآمد که سازمانی بین‌المللی با هدف ارتقای علم و منطق است. وی به‌طور منظم مقالات خود را در ستون ثابتی در نشریهٔ این سازمان منتشر می‌کند. وی همچنین در سال ۲۰۱۱ به مقام عضو ارشد بنیاد آموزشی جیمز رندی و مدیر پروژهٔ پزشکی علم‌بنیاد منصوب شده است. دکتر نوولا وب‌لاگی شخصی به نام «نورولوژیکا بلاگ» دارد که یکی از مهم‌ترین وب‌لاگ‌های علم عصب‌شناسی محسوب می‌شود. او در این وب‌لاگ بیشتر به مباحث مربوط به عصب‌شناسی می‌پردازد ولی دربارهٔ علم، شک‌ورزی علمی، فلسفهٔ علم، تفکر نقاد و برهم‌کنش علم با جامعه و رسانه نیز مطالبی نوشته است.

خودفریبی: فریب دادن خود به دلیل مجموعه‌ای از خطاها و سوگیری‌های شناختی، ادراکی و حافظه‌ای.:self-deception

یادآوری: بیرون کشیدن خاطرات موجود از حافظه بلندمدت و آوردن آن‌ها به خودآگاه.:recall

پسیکوز: نوعی وضعیت بیمارگونه که مشخصهٔ آن نقصان در واقعیت‌سنجی است.:psychosis

شبه‌علم: رویه‌ای که به‌ظاهر شبیه فرآیندی علمی باشد ولی روش‌شناسی را به حدی تحریف کند که کاملاً مخدوش باشد و نتوان آن را علم واقعی محسوب کرد.:pseudoscience

مصادره به مطلوب: اصطلاحی لاتین به معنی فرض کردن نتیجه در مقدمه یک استدلال.:petitio principii

پاریدولیا: تمایل به دیدن الگو در چیزهای تصادفی؛ به عنوان مثال دیدن چهرهٔ انسانی در شکل‌های تصادفی ابرها.:pareidolia

هیستری جمعی: شبیه هذیان جمعی با این تفاوت که دارای علایم جسمی است.:mass hysteria

هذیان جمعی: هذیان یا باوری کاذب که بین اعضای یک گروه بزرگ ـ حتی کل یک جامعه یا فرهنگ ـ مشترک است.:mass delusion