بریده‌هایی از کتاب سرنوشت انسان: برزخ و نفخه صور (به انضمام مباحث رجعت)

حاجب اگر معامله حشر با علی است شرم از رخ علی کن و کمتر گناه کن

اَصْدَقُکُمْ رُؤْیا اَصْدَقُکُمْ حَدیثاً؛ صادق‌ترین شما از نظر رؤیا، صادق‌ترین شما در گفتار است.

آیه در واقع می‌گوید: هر خوبی را با خوبی بهتر از آن جواب دهید، یا دست‌کم به همان اندازه باشد. این یک دستور الهی قرآنی است. انبیا و اولیای الهی حتی بدی دیگران را هم با خوبی جواب می‌دادند. بنابراین، اگر کسی به آن‌ها یک خوبی کند، یا یک هدیه دهد، یا تمام اعمال صالح عمرش را نثار آن‌ها کند، و با آن‌که خود محتاج این اعمال است، خود را نبیند، آن وقت آن‌ها چگونه پاسخ می‌دهند؟

چرا برای همۀ بیماران دعا نمی‌کنید؟ «اَللّهُمَّ اشْفِ کُلَّ مَریضٍ!» چرا وقتی برای این‌که قرضتان ادا شود، برای همه قرض‌دارها دعا نمی‌کنید؟ «اَللّهُمَّ اقْضِ دَیْنَ کُلِّ مَدینٍ!» چرا وقتی برای میّت خودتان طلب رحمت و مغفرت و سرور می‌کنید، برای همه اموات این درخواست را نمی‌کنید؟ «اَللَّهُمَّ اَدْخِلْ عَلی اَهْلِ الْقُبُورِ السُّرورَ!»

وَ اَسْتَغْفِرُکَ مِنْ کُلِّ لَذَّهٍ بِغَیرِ ذِکْرِکَ؛ خدایا، از هر لذتی که ذکر و یاد تو در آن نباشد استغفار می‌کنم. بندگان خوب خدا در برابر نعمت‌ها و دست عنایت حق، این‌گونه ادای دین می‌کنند: اولاً، حمد می‌کنند و از این دست نوازش و لطفی که نعمتی را داده تشکر می‌نمایند. ثانیاً، اسراف نمی‌کنند و به جا مصرف می‌کنند؛ چرا که آن را بی‌احترامی به لطف حق می‌دانند.

چشم‌های ریزبین نقل می‌کنند: مرحوم آیت الله میرزا رحیم ارباب که از بزرگان اصفهان بود، داشت سبزی پاک می‌کرد. برگ‌های ریحان را یکی‌یکی از ساقه می‌کند. یک نفر آنجا گفت: آقا همین‌طور یک مرتبه بکشید، همه این برگ‌ها سریع کنده می‌شوند، دیگر لازم نیست یکی‌یکی بکنید. آقا فرمود: نه اگر یکی از این برگ‌ها از زیر دست من رد شود، بعد گله می‌کند که خدا من را برای تو فرستاده بود و من این همه راه را طی کردم تا شدم این نعمت، تو من را ضایع کردی و اسرافی کردی. البته نمی‌خواهم بگویم همه این‌گونه ریزبینی‌ها و مراقبت‌های دقیق را داشته باشیم. بالاخره کلاس آدم‌ها فرق می‌کند، ولی از آن‌طرف هم نیفتیم که دیگر مصداق‌های درشت اسراف را هم نادیده بگیریم.

برخی از شاگردان مرحوم ‌آیت الله الهی قمشه‌ای نقل می‌کنند که ایشان درس «نهج البلاغه‌ای» داشتند. به برخی از جملات که می‌رسیدند می‌فرمودند: ان‌شاء الله برویم بهشت و از خود حضرت امیر (ع) معنایش را بپرسیم و درسش را بگیریم.

در «کامل الزیارات» آمده است: روز قیامت یک عده‌ای دور امام حسین (ع) پروانه‌وار می‌چرخند و محو جمال ایشان هستند، به طوری که وقتی بهشت آماده می‌شود، آن‌ها توجهی به بهشت ندارند و دور کسی جمع شده‌اند که بهشت به نور او روشن می‌گردد.

مادر یکی از شهدای جنگ که چند شبی کنار قبر فرزند شهیدش می‌رفته، یک‌بار در رؤیای صادقه‌ای می‌بیند که تمامی شهدای آن قبرستان آماده مسافرت‌اند. می‌پرسد: کجا می‌روید؟ فرزند شهیدش می‌گوید: مادر به زیارت حضرت امیر (ع) می‌روند و صبح برمی‌گردند. می‌پرسد: مگر شما نمی‌روی؟ می‌گوید: نه؛ چون شما میهمان من هستی. به احترام شما می‌مانم. این مادر شهید وقتی از خواب بلند می‌شود، دیگر شب‌ها در کنار قبر فرزند شهیدش نمی‌ماند. همین‌که عصر می‌شود برمی‌گردد. از ایشان پرسیده بودند: چطور شد دیگر شب‌ها نمی‌روید؟ گفته بود: سزاوار نیست فرزندم به خاطر حضور من در قبرستان، از فیض زیارت حضرت امیر (ع) محروم بماند.

شاید این‌که مکروه است شب‌ها برای زیارت اهل قبور به قبرستان برویم، یک وجهش همین باشد که مزاحم رفتن آن‌ها به این پذیرایی می‌شویم. چون وقتی برای فاتحه و زیارت سر قبری رفتیم، آن شخص متوفی و صاحب قبر توجه به زائر قبرش می‌کند و طبعاً وقتی به این توجه دارد از توجهش به وادی السلام و چه بسا استفاده از محضر ولایت کاسته می‌شود و یا مانع از آن شود، لذا شب برای فاتحه و زیارت به قبرستان مکروه است.

پیامبر صاحبان این حالات را این‌گونه بیان فرمودند: ۱. شایعه‌سازان، به صورت میمون. ۲. حرام‌خواران، به صورت خوک. ۳. رباخوار، واژگون. ۴. قاضی ناحق، کور. ۵. خودخواهان خودپسند، مغرور کر و لال. ۶. عالم بی‌عمل، در حال جویدن زبان خود. ۷. همسایه آزار، دست و پا بریده. ۸. خبر چین، آویخته به شاخه‌های آتش. ۹. عیّاشان شهوت‌ران که حق خدا در اموالشان را نمی‌دهند، بدبوتر از مردار. ۱۰. متکبران و فخر فروشان، در پوششی از آتش.

گویی محبوب و دلبر انسان که درون دلش جای کرده است، کم کم جزئی از وجود و هویت او می‌شود و آنچنان در قلب و جان محب نفوذ می‌کند که از او جدا نمی‌گردد و حتی در قیامت با او محشور است.

پس از نفخ صور دوم و زنده شدن مجدد عالم هستی، موجودات با چهره واقعی و باطنی‌شان، یعنی همان وجه الله ظهور می‌کنند.

هیچ موجودی پس از به وجود آمدن معدوم محض و نابود نمی‌شود.

از عارفی پرسیدند: اگر بدانی یک ساعت بیشتر زنده نیستی و یقین داشته باشی، چه می‌کنی؟ نماز می‌خوانی، قرآن می‌خوانی، مشغول استغفار و ذکر می‌شوی؟ گفت: می‌روم بر در خانه می‌نشینم. هر که کاری داشت، کار او را راه می‌اندازم.

هر که سرور و خوشی بر مؤمنی وارد کند، خداوند روز قیامت قلبش را خوش می‌کند.

از امام کاظم (ع) روایت شده است: اِنَّ للهِ عِباداً فِی الْاَرْضِ یَسَعوُنَ فِی حَوَائِجِ النّاسِ هُمُ الآمِنون یَوْمَ الْقِیامَهِ وَ مَنْ اَدْخَلَ عَلی مُؤْمِنٍ سُروراً فَرَّحَ اللهُ قَلْبَهُ یَوْمَ القِیامَهِ؛ خداوند در روی زمین بندگانی دارد که کار دیگران را راه می‌اندازند و نیازهای دیگران را برآورده می‌نمایند. این‌ها روز قیامت در امان‌اند و هر که سرور و خوشی بر مؤمنی وارد کند، خداوند روز قیامت قلبش را خوش می‌کند.

خیلی قدرت روحی و تسلّط بر نفس می‌خواهد که کسی جلوی غضب و خشمش را بگیرد. ولی شدنی است.

امام باقر (ع) فرمودند: مَنْ کَظَمَ غَیْظاً وَ هُوَ یَقْدِرُ عَلی اِمْضائِهِ حَشَا اللهُ قَلْبَهُ أَمْناً وَ اِیماناً یَوْمَ القِیامَهِ؛ هرکس خشمی را فرو خورد که قدرت بر اعمال آن دارد، خداوند روز قیامت دلش را از ایمنی و ایمان پر می‌کند.

امام صادق (ع) فرمود: مِنْ اِجلالِ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ اِجْلالِ ذِی الشَّیْبَهِ الْمُسْلِمِ؛ احترام گذاردن به پیرمرد مسلمان، از جمله تجلیل خداست.