کتاب نوری بر تاریکی های زندگی

این واقعیت که فرد به طور دائم از ارتباط نزدیک با دیگران ناراحت و پریشان می‌شود نشانه‌ای از این است که او به چنین ارتباطی نیاز دارد تا خودش را به‌سوی درکی بهتر از خویشتن و به ذهنیتی برتر و راسخ‌تر هدایت کند. بسیاری از اموری که او به‌عنوان موانع غیرقابل عبور در نظر می‌آورد، آن هنگام که او کاملاً مسئولیت اخلاقی و قدرت فطری‌اش را برای درستکاری درک کند، آن امور برای وی تبدیل به مساعدت‌هایی ارزشمند خواهند شد.

خودخواه‌ترین فرد که هدف اصلی‌اش تنها کسب نیک‌بختی برای خودش است خسیسی معنوی است. ممکن است ذهنش به خاطر فقر معنوی از دست برود هرچند او با اهدافی که به دست آورده احاطه شده باشد تا لذتش را برآورده سازد؛ زیرا او ظاهر خوشبختی را می‌پرستد و روح آن یعنی مبادلهٔ سخاوتمندانه را نادیده می‌گیرد. هدف خودخواهی کسب لذت شخصی یا خوشبختی است؛ هدف دین گسترش فضیلت است. بنابراین دین با عقاید بی‌شمارش شاید بتواند در یک اصل اولیه یعنی مبادلهٔ دوسویهٔ موهبت‌های معنوی خلاصه شود.

گل با نخستین تقلا از تاریکی فرودست به نور فرادست می‌رسد و انسان تنها با پیکار با تاریکی درونش است که می‌تواند به نور حقیقت دست یابد.

نخستین درسی که همگان در راهشان به‌سوی خرد بایستی بیاموزند درس کنترل بر خود است

اگر شخصی رشد کند و انسان راستین شود دیگر این فکر سست و نابخردانه را در سر نخواهد پرورد که «افراد دیگر مانعم می‌شوند» و آمادهٔ درک این خواهد بود که فقط خودش مانع خودش می‌شود. و او خواهد فهمید که تسلیم دیگران شدن، آشکارشدن نقص خودش است و اینک! بر او نور خرد فرود خواهد آمد و دروازهٔ آرامش به روی او گشوده خواهد شد و به‌زودی وی بر نفس خویش غلبه خواهد کرد.

سقراط ایزدان را شکر می‌گزارد که زنی بداخلاق به وی اعطا کرده‌اند چراکه این وی را قادر ساخت تا فضیلت صبر را در خودش بهتر بپروراند. این حقیقتی ساده و به‌آسانی قابل درک است که می‌توانیم از زندگی کنار بی‌صبران، صبورتر شویم، از زندگی در کنار خودخواهان، فداکارتر بشویم.

این فداکاری به آرامش می‌انجامد؛ چراکه در زندگی کامل با حقیقت، دیگر هیچ گونه فداکاری باقی نخواهد ماند و دیگر درد و اندوهی نخواهد بود. زیرا که وقتی نفسی وجود ندارد دیگر چیزی برای ترک وجود نخواهد داشت. زمانی که دیگر هیچ تمسک ذهنی به چیزهای ناپایدار وجود ندارد چیزی برای دست‌کشیدن از آن باقی نمی‌ماند. زمانی که هرچیزی بر محراب حقیقت قرار می‌گیرد، عشقِ خودخواهانه در عشق الهی محو می‌شود. و در عشق الهی هیچ گونه تصوری از نفس وجود ندارد چراکه کمالِ بصیرت، روشنگری، ابدیت و بنابراین آرامش مطلق هست.

نفرت یکی از مصادیق نفس است؛ آزمندی، نفس است؛ رشک و حسادت نفس هستند؛ نخوت و تفاخر نفس‌اند؛ شکم‌بارگی و شهوت‌پرستی نفس‌اند؛ دروغ و فریب نفس‌اند؛ بدگویی از همسایه نفس است؛ غضب و انتقام نفس هستند. ازخودگذشتگی مستلزم فروگذاری تمام این حالات تاریک ذهن و قلب است. این جریان در آغازش دردناک است اما خیلی زود آرامشی الهی کم‌کم و به‌تدریج بر رهرو و فرد ازخودگذشته سرازیر خواهد شد. سپس این آرامش زمان طولانی‌تری با وی می‌ماند. و سرانجام زمانی که پرتوهای حقیقت بر قلب او تابیدن گیرند این آرامش با او باقی خواهد ماند.

تمام کسانی که از سی‌سالگی گذر کرده‌اند می‌توانند زمان‌هایی را در گذشته‌شان بیابند که از اضطراب سرگشته و حیران بودند، غرق در اندوه بودند و یا حتی شاید در مرز یأس قرار داشتند به خاطر اتفاقاتی که اکنون در جای درستشان دیده می‌شود و در واقع خیلی کوچک بودند. از همین امروز اگر افرادی که قصد دارند بعد از این لحظه خودکشی کنند دست نگه دارند و منتظر بمانند،‌ بعد از ده سال به خاطر چنین حماقتی برای موضوعات این‌چنین نسبی و بی‌ارزشی متعجب خواهند شد. وقتی که احساسات ذهن را در بر می‌گیرد یا غم آن را ناتوان می‌سازد، قدرت تصمیم‌گیری از دست می‌رود.

درهای بهشت همیشه باز است و هیچ‌کسی توسط هیچ اراده و نیرویی از وارد شدن به آن منع نمی‌شود مگر توسط اراده و نیروی خودش. لیکن هیچ‌کسی نمی‌تواند به اقلیم بهشت وارد شود مادامی که شیفته و فریفتهٔ جهنم باشد؛ مادامی که با گناه و غم خو گرفته باشد.