معرفی شبکه‌های اجتماعی کتابخوانی
با اینکه با وجود جذابیت‌های فضای مجازی شاید نقش کتاب در بین مردم خیلی کمرنگ‌تر از گذشته شده است؛ برنامه‌نویس‌های خلاق جهت بازگشت به دنیای کتاب و کتابخوانی؛ شبکه‌های اجتماعی با محوریت کتاب را پدید آورده‌اند. در این یادداشت توضیح داده‌ایم چرا این شبکه‌ها ایجاد شدند و مهم‌اند و چند شبکه اجتماعی کتابخوانی را پیشنهاد کرده‌ایم.
چرا شبکه‌های اجتماعی حول کتاب به وجود آمدند؟
همانطور که گفتیم برخی معتقدند گسترده‌شدن اینترنت بر عادات کتابخوانی مردم و همچنین معاشر آن‌ها کم تاثیر نگذاشته است. این شاید همان مقدمه‌ای باشد که ایده‌پردازهایی را به ایجاد شبکه‌های اجتماعی برای کتابخوانان سوق داد. این شبکه‌ها از آن جهت که می‌توانیم با یک کتابخوان در یک نقطه دیگر دنیا که با ما علایق و تفکرات مشترک دارد و یا حتی سلیقه‌ای متفاوت دارد که دری جدید از ادبیات به روی ما باز میکند بسیار جذاب است. وگرنه شاید در کل افراد خانواده، دوستان، همکاران و همکلاسی‌ها فردی را پیدا نکنیم که این خصوصیات را دارا باشد.
ویژگی دیگر جالب این شبکه‌ها، ایجاد انگیزه و حتی شاید رقابت است. مثلا یک روز عصر در حال استراحت و بالا و پایین کردن کانال‌های تلویزیون هستیم که از یک شبکه اجتماعی ایمیلی دریافت می‌کنیم با این مضمون که دوستمان فلان کتاب را تمام کرد. فکر می‌کنیم که ما چرا در حال اتلاف وقت گرانقدر خود هستیم؟ به سراغ کتابخانه‌مان می‌رویم و به مطالعه مشغول می‌شویم. یا شاید در خبرنامه یک شبکه اجتماعی کتاب، بخوانیم که بهترین کتابهای سال کدام هستند. به دنبال کتاب برگزیده ژانر مورد علاقه خود برویم، به لینک خرید نسخه صوتی یا الکترونیکی رفته و همان‌جا مشغول مطالعه شویم. به همین سادگی شبکه‌های اجتماعی فاصله ما را از دنیای کتاب کم و کمتر می‌کنند.
چرا داشتن دوستان کتابخوان لذتبخش است؟
دوست‌ها مانند اعضای خانواده هستند، با این تفاوت که ما آن‌ها را انتخاب می‌کنیم و در نتیجه با وجود زیبایی تفاوت‌ها، پیدا کردن علایق مشترک و گپ و گفت در خصوص آن بسیار جالب است. داشتن یک دوست کتابخوان به گفت‌وگوهایمان جهت می‌بخشد و دوستی را از روزمرگی‌ها به سطح عمیق‌تری می‌برد.
اگر تا به حال با دوستتان به یک کافه‌کتاب نرفته‌اید، پیشنهاد می‌دهم که حتما آن را امتحان کنید و یا حتی یکی از قرارهای خود را در کتابفروشی بگذارید. حین گذار از بین قفسه‌ها کتاب‌هایی که خوانده‌اید را به همدیگر نشان دهید و در مورد آن صحبت کنید. شرط می‌بندم که با پاکت بزرگی از کتاب به خانه برمی‌گردید و شاید از یک قرار عادی در رستوران هم دلچسب‌تر باشد. طبیعتا در گپ بعدی از کتاب‌هایی که دوست داشته و یا دوست نداشته‌اید صحبت می‌کنید، و در قرار بعدی هم با شناخت بیشتری که از هم به دست آورده‌اید کتاب مورد پسندش را برای مطالعه امانت می‌دهید.
بستن تبلیغمعرفی چند شبکه اجتماعی برای کتابخوان‌ها
- گودریدز
گودریدز یک سایت جامع برای کتاب‌دوستان است که مالکانش شرکت آمازون و یک شخص حقیقی از موسسین آن شرکت هستند. این موسسه در سال ۲۰۰۶ تاسیس و سال ۲۰۰۷ اجرایی شد و به سرعت به تعداد اعضا و فهرست کتاب‌هایش افزوده شد.
این وبسایت به شکل کاتالوگی با اطلاعات کامل و فهرستی از همه کتب موجود در دنیاست که به تدریج نیز بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود و منبعی عالی در حوزه کتاب به شمار می‌آید. در این ابر بانک اطلاعاتی، امکان جست‌وجوی شناسنامه کتاب، شابک، بریده کتاب، توضیحات، نقد و نظرات، بلاگ نویسندگان و… وجود دارد. همچنین می‌توان در نسخه اپلیکیشن با بارکدخوان کد پشت کتاب را اسکن کرد.
باید توجه داشت با این حال که سایت به زبان انگلیسی و ده زبان دیگر است اما بسیاری از نسخه‌های زبان‌های دیگر کتاب‌ها هم در سایت موجود هست و می‌توان با فیلتر کردن به نظراتی که در زبان‌های دیگر مثلا فارسی نوشته شده‌اند نیز دسترسی پیدا کرد و به زبان دلخواه در این سایت فعالیت داشت.
با عضویت در این شبکه کتابخوانی، مخاطب می‌تواند برای خود لیست‌های متفاوتی تحت عنوان قفسه کتاب تهیه ببیند و همچنین لیست دوستان خود را نیز مشاهده کند. لازم به ذکر است که چند لیست اولیه به صورت اتوماتیک ساخته می‌شود که شامل خوانده‌شده‌ها، در حال مطالعه‌ها و لیست کتاب‌هایی که می‌خواهم در آینده بخوانم است.
کتاب‌هایی که می‌خوانیم با تاریخ در این قفسه کتاب‌ها ذخیره می‌شود و در حین خواندن نیز می‌توانیم یک آپدیت از آن را به اشتراک بگذاریم: مثلا اینکه به صفحه چند رسیدیم یا اینکه تا این جای کتاب چه احساسی از آن داریم. همچنین می‌توانیم کتاب‌هایی را که در گذشته خوانده‌ایم هم به لیست اضافه کنیم (با ذکر تاریخ یا بدون آن) و در حین وارد کردن اطلاعات اگر نسخه فیزیکی آن را موجود داریم گزینه مربوط به آن را با وضعیت ظاهری آن تیک می‌زنیم تا اگر کسی بخواهد آن را به امانت بگیرد یا از شما بخرد از این مساله باخبر شود.
با ورود هرچه بیشتر کتابهای مورد علاقه و امتیازدهی به آن، الگوریتم سایت گودریدز یک سری کتاب مشابه به شما معرفی میکند که به احتمال زیاد مورد پسند شما خواهد بود. سپس از بخش Top picks for you (پیشنهادات برتر برای شما) در هر دسته و ژانر، یک سری کتاب مختص شما پیشنهاد می‌شود که می‌توان با انتخاب گزینه Want to read یا «می‌خواهم بخوانم»” آن را به قفسه قصد مطالعه خود اضافه کنید. با این امکان، دفعه‌ی بعدی که به کتابفروشی می‌روید یا قصد خرید کتاب از سایت‌های آنلاین را دارید، لیست خرید آماده‌ای خواهید داشت.
در گودریدز می توانید به کتاب ها امتیاز هم بدهید. امتیازدهی به صورت انتخاب یک ستاره بین ۱ تا ۵ است که ۵ بیشترین و ۱ کمترین امتیاز است. برای نظردهی نیز باید در نظر داشت که حتما در صورت لو دادن بخشی از کتاب، حتما و حتما تیک گزینه «حاوی اسپویل» را انتخاب کرد.
یکی دیگر از رویدادهای سالانه سایت گودریدز انتخاب کتابهای برتر هر ژانر توسط اعضای سایت است که در انتهای هر سال میلادی نظرسنجی گذاشته و اعلام می‌شود. سپس با رای‌دهی کاربران، پرامتیازترین کتاب‌ها معرفی می‌شوند. البته باید در نظر داشت که اغلب این کتاب‌ها در سال جاری هنوز به فارسی ترجمه نشده‌اند و در ایران ممکن است چندان معروف نباشند.
و جالب‌ترین رویداد از نظر من، چالش کتابخوانی سال است. به این ترتیب که در ماه ژانویه، تعداد کتابی که می‌خواهید در آن سال مطالعه کنید را مشخص می‌کنید -البته این تعداد تا پایان سال قابل تغییر است- و تا انتهای سال سعی می‌کنید که به هدف کتابخوانی خود برسید. با پایان سال، سایت یک گزارش ویژه برای شما از سال گذشته شما در همراهی کتاب تهیه میکند: بلندترین کتاب و کوتاه‌ترین کتاب، تعداد کتاب‌ها و صفحه‌هایی که خوانده‌اید، و… همچنین می‌توانید چالش دوستانتان را نیز مشاهده کنید. یک گزینه دیگر در قسمت لیست دوستان وجود دارد که می‌توان اکانت فیسبوک را جهت پیدا نمودن دوستان متصل نمود و یا از مخاطبان تلفن همراه خود اعضای گودریدزی را پیدا کرد.
چنانچه در خبرنامه سایت گودیدز عضو شوید، از بارگزاری کتب جدید، مصاحبه نویسندگان مورد علاقه، آپدیت بلاگ ایشان، فعالیت دوستان و… باخبر می‌شوید. لازم به ذکر است که اپلیکیشن گودریدز را می‌توانید روی دستگاه‌های متفاوت نصب و استفاده کنید.
- کتابگردی طاقچه
اگر تاکنون در حین مطالعه کتاب در برنامه طاقچه دقت کرده باشید، در صفحه هر کتاب دو زبانه به نام نظرها و بریده‌ها وجود دارد. با انتخاب بخشی از متن می‌توانید آن را به همراه نظر خود در بخش کتابگردی طاقچه به اشتراک بگذارید. دیگران نیز می‌توانند نظر شما را به اصطلاح لایک کرده و یا به نظر شما پاسخ بدهند.
همچنین اگر نظری همسو با قوانین و اصول طاقچه نبود می‌توان آن را گزارش کرد. بدین ترتیب قبل از تهیه هر کتاب می‌توان بریده‌هایی از آن را خواند و یا نظر بقیه خوانندگان و همچنین امتیاز دریافتی آن را بررسی نمود. همچنین اگر سایر اعضای کتابگردی به نظر ارسالی شما پاسخ دهند، اعلان آن در برنامه شما نمایش داده خواهد شد.
در بالای صفحه کتابگردی، یک سری هشتگ و منو دیده می‌شود که می‌توانید با انتخاب هشتگ مورد نظر، موضوعات مورد علاقه خود را فیلتر کنید. همچنین منویی به اسم محبوب‌ترین وجود دارد که با انتخاب آن پست‌هایی که بیشترین لایک را داشته‌اند نمایش داده می‌شود.
کتابگردی یکی از بخش‌های جذاب و پرمخاطب اپلیکیشن طاقچه است که پیشنهاد می‌کنیم شما هم امتحانش را کنید. برای این کار، در اپلیکیشن طاقچه به بخش «حساب کاری» بروید و در زیر «موارد بیشتر» گزینه‌ی «کتابگردی» را انتخاب کنید.
اگر اپلیکیشن طاقچه را ندارید، می‌توانیدآن را از لینک زیر متناسب با دستگاه‌تان دانلود و نصب کنید.
- بهخوان
بهخوان شبکه‌ای داخلی و به زبان فارسی است که می‌توان نویسندگان و اشخاصی که سلیقه خوانش آن‌ها برایمان مطلوب است را دنبال کنیم. در این شبکه اعضا به یکدیگر کتاب معرفی می‌کنند. باید توجه داشت که این سایت جهت خرید و فروش کتاب و یا مطالعه کتاب به وجود نیامده است. در بهخوان ناشران، نویسندگان، شاعران، مترجمان و… می‌توانند برای خود صفحه‌ای جداگانه داشته باشند.
در این برنامه می‌توان نام کتاب، پدیدآور و یا حتی اگر نام و مشخصات دقیق کتاب را نمی‌دانیم، بخشی از نام یا متن کتاب را وارد کنیم تا به کتاب مورد نظر برسیم. همچنین اگر کتابی در برنامه وجود نداشت می‌توانیم با ورود نام و شابک کتاب آن را به سایت اضافه کنیم.
پس از یافتن کتاب مورد نظر، می‌توان نظرات سایرین را مشاهده کرده، و متعاقبا خودمان نظراتمان را در خصوص کتاب‌ها وارد نموده و گزارش پیشرفت خود را ثبت کنیم. همچنین با پیدا کردن کتاب مورد نظر، از دیگر نسخه‌های آن از انتشارات و یا مترجمین دیگر باخبر شویم.
در بهخوان همانند گودریدز امکان ساخت قفسه کتاب نیز وجود دارد و سه قفسه پیش‌فرض نیز به نام‌های کتاب‌هایی که خوانده‌ام؛ کتابهای در حال خواندن؛ و کتاب‌هایی که می‌خواهم بخوانم وجود دارد. همچنین می‌توان با لینک نمودن اکانت گودریدز اطلاعات اکانتمان را به بهخوان منتقل کنیم. نکته جالب در خصوص این برنامه پیدا نمودن دوستان و کاربران هم‌سلیقه و دنبال نمودنشان است.
- لایبرری تینگ Library thing
این وبسایت که به فیسبوک کتاب نیز معروف است، جهت فهرست کردن کتب مورد علاقه اشخاص و متعاقبا افرادی که سلیقه مشابه دارند و همچنین معرفی کتابهای مورد علاقه پدید آمده است. در این برنامه نه تنها فقط کتاب، بلکه می‌توان فیلم‌ها و موسیقی‌ها را نیز فهرست‌بندی نمود، برای آن‌ها برچسب تهیه کرد و به شیوه‌های متفاوت و گوناگون سایت آن‌ها را طبقه‌بندی کرد. همچنین مثل گودریدز می‌توان در لیست انتظار دریافت کتاب رایگان نیز ثبت‌نام کرد؛ و لیست کتاب را از وبسایت goodreads دریافت کرده و یا منابع دیگر در قالب فایل به اطلاعات این سایت اضافه کرد. بهترین امکان این وبسایت، امکان فهرست‌سازی کتابهای در منزل است که می‌توان به سادگی از بارکدخوان برنامه آن‌ها را اسکن نموده و برایش لیبلی مثل: کتابهای امانتی-کتابهای داخل کارتن زیر شیروانی-کتابهای کتابخانه داخل نشیمن و… در نظر گرفت.
امکان دیگر لایبرری تینگ راهکارهای برنامه‌نویسان برای ارتباط هرچه بیشتر مردم است. مثلا نام یکی از اتاق‌های مهمان آن «آن کتاب را نام ببر» است. به این صورت که اعضا با شرح کوچکی از متن یا توضیحات کتاب به یکدیگر جهت به یاد آوردن نام کتاب کمک می‌کنند.
بستن تبلیغ
عطیه هجری
