قسمت ۴ پادکست کتابگرد؛ از سازمان مردم‌نهاد جهک تا باشگاه کتابخوانی اَزتا با فریبا اقدامی
مهمان این قسمت کتابگرد، سال ۹۱ سازمان مردم نهاد جهک را تاسیس کرد و فعالیت‌های زیادی برای ترویج کتابخوانی انجام داد. از سال ۹۶ فعالیت‌هایش را توسعه داد و همراه دوستانش باشگاه کتابخوانی اَزتا را راه‌اندازی کرد. در باشگاه کتابخوانی ازتا سعی می‌کنند لذت خواندن را با بازی و فعالیت‌های دیگر ترکیب کنند تا تجربه‌ی جذابی از کتاب‌خواندن بسازند. بیشتر مخاطب‌هایشان جوان‌ها و دانشجوها هستند. اسمش را هم به این دلیل اَزتا گذاشته‌ند تا گستردگی مفاهیمی را نشان دهند که با خواندن می‌شود به آن رسید؛ از کتاب تا سواد زندگی، از همخوانی تا توسعۀ پایدار.
فریبا اقدامی مهمان این قسمت کتابگرد است. با فریبا از تجربه‌های تو باشگاه کتابخوانی ازتا حرف زدم و ازش خواستم چند تا کتاب برای شروع خوندن پیشنهاد بدهد.
اخبار و اطلاعات بیشتر در مورد باشگاه کتابخوانی ازتا را می‌توانید در سایت و اینستاگرام ازتا دنبال کنید.
صدای این مصاحبه را می‌توانید از تمام اپلیکیشن‌های پادگیر مانند کست‌باکس، گوگل پادکست، اپل پادکست، اسپاتیفای، ناملیک، شنوتو و… بشنوید.
کتاب‌های محبوب فریبا اقدامی
دریاس و جسدها
دریاس و جسدها یک رمان سیاسی است. داستان کتاب با مراسم تشیع جنازه یکی از ژنرال‌های برجسته شروع می‌شود. جسدها در این کتاب نماد هستند. جسدها خود مرده‌ها نیستند بلکه تاریخ‌هایی‌اند که نباید فراموش شوند، تاریخ‌هایی که باید «به یاد آورده شوند».
این کتاب مرگ و اندیشیدن به مرگ را با نگاهی متفاوت پی می گیرد.
ابله
شخصیت اصلی داستان پرنس میشکین است که از نوادگان یک خاندان سلطنتی ورشکسته است. عنوان ابله برگرفته از شخصیت مهربان و خوش قلب اوست که در نظر بسیاری از افراد نشانه‌ای است از حماقت و نادانی اوست. «ابله» داستان رخدادها و فراز و نشیب‌هایی است که این شخصیت در میان تناقض‌ها، علاقه‌مندی‌ها و احساسات در جامعه‌ای این‌جهانی و زمینی شده تجربه می‌کند. نکته‌سنجی داستایوسکی و نگاه عمیق او، «ابله» را یکی از ماندگارترین شاهکارهای ادبی جهان قرار داده است.
بار هستی (سبکی تحمل ناپذیر هستی)
میلان کوندرا «سبکی تحمل‌ناپذیر هستی» را سال ۱۹۶۸، در پراگ و در دوره‌ای نوشت که با نام «بهار پراگ» شناخته می‌شود. دوره‌ای که در آن آزادی‌های فردی و اجتماعی در چکسلواکی گسترش یافت و در پایان آن شوروی به این کشور حمله کرد.
توماس پزشکی است که به خاطر گرایش ضد کمونیستی‌اش، شغلش را از دست می‌هد. او که یک بار در زندگی عاطفی شکست خورده با ترزا آشنا می‌شود و با هم ازدواج می‌کنند. ترزا عاشق توماس است ولی توماس روابط دیگری هم دارد. ترزا از این روابط آگاه می‌شود و خودش را در میان کوهی از سوالات بی‌پاسخ مانده درباره زندگی می‌بیند.
کتاب‌هایی که برای هدیه پیشنهاد دادم
در این قسمت سعی می‌کنم با شناختی که از مهمان برنامه پیدا می‌کنم، سه کتاب بهش پیشنهاد بدهم. در صورتی که هر سه کتاب را خوانده بود یا دوست نداشت سه ماه طاقچه بی‌نهایت بهش هدیه می‌دادم تا هر کتابی که می‌خواهد خودش انتخاب کند.
فعلا خوبم
داگ سوییتک پسر نوجوانی است که در خانواده‌ی فقیری زندگی می‌کند. پدر بداخلاقی دارد و برادر بزرگش هم اذیتش می‌کند. داگ راوی داستان است و در کتاب برادر بزرگش را این‌طور توصیف می‌کند: «لوکاس برادر بزرگم بود که یک سال و نیمِ پیش دست از کتک زدن من برداشته بود. برای خدمت سربازی به ارتش ایالات متحده پیوسته بود تا برود ویتنامی‌ها را کتک بزند.»
در شروع داستان، پدر کارش را از دست می‌دهد و برای پیدا کردن کارِ جدید خانواده به شهر جدیدی مهاجرت می‌کنند. داگ از شهر جدید متنفر است چون هیچ دوستی ندارد. یک روز اتفاقی با دختر نوجوانی به اسم لیل جلوی کتابخونه‌ی شهر آشنا می‌شود. داگ از روی کنجکاوی می‌رود طبقه‌‌ی بالای کتابخانه و آنجا قفسه‌ی شیشه‌ای بزرگی را می‌بیند که داخلش از کتاب خیلی بزرگی محافظت می‌کنند. داگ با احتیاط از بالای محفظه‌ی شیشه‌ای به کتاب نگاه می‌کند و در صفحه‌ی باز شده‌ی کتاب، نقاشی یک پرستوی قطبی را می‌بیند که در حال شیرجه زدن است. داگ شیفته‌ی نقاشی و این کتاب می‌شود. آشنایی با این کتاب مسیر زندگی داگ را برای همیشه تغییر می‌دهد.
چرا ملت‌ها شکست می‌خورند؟
دارون عجم اوغلو استاد اقتصاد دانشگاه ام‌آی‌تی و جیمز رابینسون استاد اقتصاد دانشگاه هاروارد ۱۵سال کشورها و شهرهای مختلف را در دوره‌های تاریخی متفاوت از لحاظ اقتصادی بررسی کردند. از امپراطوری رم، دولت – شهرهای مایا ،اتحادیه جماهیر شوروی تا مصر در زمان بهار عربی. آن‌ها تلاش کردند به این سوال جواب بدهند که چرا کشوری فقیر می‌شود و کشوری که ممکن است در همسایگی‌‌اش باشد ثروتمند؟
آن‌ها در پایان این تحقیق به یک نظریه‌ی اقتصادی-سیاسی رسیدند و سال ۲۰۱۲ کتابشان را منتشر کردند. در این کتاب با زبانی ساده توضیح می‌دهند که کشورهای ثروتمند به این دلیل ثروتمند هستند که در طول تاریخ موفق شدند یک نهاد سیاسی فراگیر برای خودشان درست کنند. در ادامه توضیح می‌دهند که به وجود آمدن نهاد سیاسی فراگیر ۲ شرط دارد. یکی اینکه قدرت متمرکزی وجود داشته باشد. به این معنی که یک دولت قدرتمند بتواند نظم و امنیت را برقرار کند و دومی اینکه کثرت‌گرا باشد به این معنی که منابع قدرت بین اقشار مختلف جامعه پخش شده باشد و محدود به عده‌ی اندکی نباشد. در مقابلِ این شکل از نهادها، نهادهای سیاسی‌‌ای که هر یک از این دو شرط را نداشته باشند می‌شوند نهادهای استثماری. نهادهای سیاسی استثماری باعث به وجود آمدن نهادهای اقتصادی استثماری می‌شوند. نهادهای استثماری فقط کسانی را ثروتمند می کنند که این نهادها را می‌سازند و از آن بهره می‌برند. به همین دلیل در کشورهایی که نهادهای استثماری دارند توزیع ثروت نابرابر است. تعداد کمی از مردم پول زیادی دارند و بقیه‌ی مردم فقیر هستند.
البته به این سادگی نیست و کتاب با مثال‌های فروان این نظریه را توضیح می‌دهد.
تولستوی و مبل بنفش
ماجرای کتاب در مورد زندگی واقعیِ خودِ نویسنده است به اسم نینا. وقتی خواهرش، آن‌ماری در سن ۴۶ سالگی بر اثر سرطان فوت می‌کند، زندگی نینا به هم می‌ریزد. نینا سعی می‌کند با کارهای مختلفی این فقدان را جبران کند. از شغلش استعفا می‌دهد، کلاس‌‌های ورزشی می‌رود و خودش را در فعالیت‌های مختلف برای بچه‌هایش غرق می‌کند اما بعد از سه سال متوجه می‌شود که هنوز نتونسته این فقدان را پشت‌سر بگذارد. خاطراتش را مرور می‌کند و یاد نقطه‌ی مشترک خودش با خواهرش می‌افتد؛ «کتاب» هر دو شون علاقه‌ی زیادی به کتاب داشتند. به همین خاطر تصمیم می‌‌گیرد یک چالش برای خودش تعریف کند و به مدت یک سال هر روز یک کتاب بخواند.
تو این کتاب نینا از تجربه‌ی این چالشش می‌گوید و علاوه بر خواندن کتاب‌ها، خاطره‌های خواهرش را هم تعریف می‌کند. هر فصل با یک نقل قول شروع می‌شود و نقل قول فصل دومش این است: «کلمه‌‌ها زنده‌اند و ادبیات یک گریز است، گریزی نه از زندگی، که به سوی آن.»
کتاب‌های دیگری که از آن‌ها اسم بردیم
درباره آزادی؛ جان استورات میل، ترجمه: محمود صناعی
بیوه‌ها؛ آریل دورفمن، ترجمه: بهمن دارالشفاء
گیرنده شناخته نشد؛ کاترین کرسمن تیلور، ترجمه: بهمن دارالشفاء
دوست بازیافته؛ فرد اولمن، ترجمه: مهدی سحابی
عکاسی بالون‌سواری عشق و انوه؛ جولین بارنز، ترجمه: عماد مرتضوی
شب در مسیر غرب؛ بیل مرکام، ترجمه: احسان نوروزی
قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب؛ مهدی آذریزدی
فیه ما فیه ؛ مولانا جلال‌الدین محمد بلخی مولوی
تاریخ جهان؛ ارنست گامبریج
پرندگان امریکا: جیمز ادوبان
اگر شما یک کتابفروش بودید، چه کتاب‌هایی را به این مهمان برنامه پیشنهاد می‌دادید؟
