نگاهی به زندگی و آثار حسین الهی قمشه ای

«مهدی الهی قمشه‌ای» فقیه، فیلسوف، عارف، حکیم، شاعر و مترجم قرآن بوده است. در حوزه شعر می‌توان گفت که دیدگاه حکیمانه و عارفانه‌اش به‌خوبی بر بستر موزون نشسته است. عارف‌مسلک بودن او به‌راحتی در عرصه شعر بروز و ظهور پیداکرده و نگرشش به دین، معنویات، دنیا و… در این حوزه نمود یافته است. کتاب «نغمه عشاق» مجموعه غزلیات و قصاید و انواع دیگر شعرهای حکیم مهدی الهی قمشه‌ای است که به گزینش و ویرایش حسین الهی قمشه‌ای به چاپ رسیده است. وی همچنین پیشگفتاری نیز بر این کتاب نوشته است.

حسین الهی قمشه ای در مقام پژوهشگر و مترجم قرآن کریم کتاب «سیصد و شصت‌وپنج روز در صحبت قرآن» را به رشته تحریر درآورده است. او در این کتاب به ۳۶۵ قطعه کوتاه و بلند از قرآن مجید پرداخته و برای هرکدام شرح و توضیحی آورده است؛ برای هرروز یک مطلب. تلاش نویسنده بر این بوده تا نه تفسیری به معنای مصطلح علوم دینی و فقهی بلکه شرحی با توجه به عرفان و ادبیات مرقوم کند. از ویژگی‌های بارز کتاب این است که به رسم ترجمه‌های کهن نوشته‌نشده است بلکه در آن از مفاهیم و متون ادبیات و حکمت نیز بهره گرفته‌شده است. نویسنده به نگاهی که از دیدگاه ادبی، زیباشناسی و اخلاقی، اجتماعی و عرفانی به قرآن شده، توجه داشته است. این ویژگی سبب شده تا متن حاصل نه‌تنها متفاوت از سایر متون ترجمه‌شده از قرآن باشد بلکه نویسنده با پرداختن به حضور آیات الهی در ادبیات فارسی بیانی متفاوت برای انتقال این مفاهیم یافته است.

حافظ از آن دسته شاعرانی است که هواخواهان بسیار و از اقشار مختلف دارد. هر اهل دلی شعر او را می‌فهمد و هر دوستدار ادبیاتی با کلام موزونش همراه می‌شود. دیوان اشعار حافظ از آن دسته کتاب‌هایی است که در اکثر خانه‌ها یافت می‌شود. حسین الهی قمشه ای در کتاب «سیصد و شصت‌وپنج روز در صحبت حافظ» برای هرروز از سال ما شعری برگزیده است. خواندن روزی یک شعر آن‌هم از حافظ قطعا بسیار دل‌نشین است. نویسنده با نگاه آمیخته با فلسفه و حکمت خود به شرح اشعار پرداخته و در میان این شرح به جنبه‌های مختلف آنها نیز توجه داشته است. این توجه به جنبه‌های مختلف یک موضوع که در ابیات نیز مشهود است از ویژگی‌های خاص الهی قمشه‌ای است. این کتاب را در طاقچه در دسترس خوانندگان قرار داده‌ایم. اگر حتی ذره‌ای علاقه به شعر و ادبیات در شما هست این کتاب پیشنهادی مناسب برای شماست، بخوانید و لذت ببرید.

اگر سخنرانی‌های مختلف حسین الهی قمشه ای را شنیده باشید قطعا می‌دانید که او در لابه‌لای سخن گفتن و درعین‌حالی که از عرفان و فلسفه و از مسلک دین‌داری سخن می‌گوید، نقل‌قول‌های مختلفی به زبان‌های انگلیسی نیز دارد. گاه با یک جمله از متفکری بزرگ و یا با ذکر یک ضرب‌المثل جو سخنرانی را تغییر داده و علاوه بر اینکه این‌گونه مخاطب را با خود همراه نگاه می‌دارد تلنگری بر درک دیگران از ماجرا می‌زند. در کتاب «سیصد و شصت‌وپنج روز با ادبیات انگلیسی» او به سراغ مشاهیر علم و ادب رفته و نوشته‌هایی از آنان را در این مجموعه گردآوری کرده است. او تلاش کرده تا در کنار ارائه توضیحاتی برای هرکدام از این مطالب، دیدگاه و نوع تفکر حاکم بر آن را به زبان گویا برای مخاطب شرح داده باشد. خواندن این کتاب ازآن‌جهت پیشنهاد می‌شود که دریچه‌ای بر افق چندین دیدگاه و متفکر و ادیب خواهد بود.

شعر و ادبیات با جان و روح ما پیوند خورده است. بسیاری از ما نه دنبال‌کننده‌ی حرفه‌ای و متخصص ادبیات که تنها دوستداری هستیم که با گردش در دنیای روح‌نواز آن جانمان تازه می‌شود. سرزمین ایران شاعر کم نداشته است. در هر دوره‌ای و در کنار فاضلان و دانشمندان عرصه‌های مختلف، شاعرانی نیز بوده‌اند که با نگاه خود به دنیا نگریسته و آن را ثبت و ضبط کرده‌اند. حسین الهی قمشه ای در کتاب «گنجینه آشنا؛ ۳۶۵ روز در صحبت با شاعران پارسی‌گو» تلاش کرده تا برای هرروز از سال ما مطلبی برای ارائه داشته باشد. خواندن این کتاب نه‌فقط به این خاطر که در حوزه ادبیات و شعر سیر می‌کند بلکه با توجه به دیدگاه درآمیخته با حکمت، علم، دین و فلسفه‌ی نویسنده توصیه می‌شود. طاقچه این کتاب را نیز در دسترس علاقه‌مندان قرار داده است.