معرفی کتاب درباره کره شمالی

زندگی درجایی که کمتر کسی اطلاعاتی ازآنجا دارد عجیب است. اگر آن مکان نه یک اتاق، خانه و یا یک باغ که یک کشور باشد، اوضاع عجیب‌تر هم خواهد بود. حال تصور کنید نه‌تنها در چنین کشوری که در یک اردوگاه در آن مشغول کار هستید. اطلاعات چندانی درباره دنیای خارج از اردوگاه، از زندگی و تمدن ندارید. دیگرانی که هم که در سایر نقاط به زندگی و کار و فعالیت مشغول‌اند، چیزی از شما نمی‌دانند. اینها همه می‌توانند مایه اصلی یک داستان تخیلی هیجان‌انگیز باشند. در اینجا اما ما با یک داستان واقعی مواجهیم؛ با فردی که از یک اردوگاه کار در کره شمالی فرار کرده و پا به جهان دیگر می‌گذارد. کتاب «فرار از اردوگاه شماره ۱۴» نوشته‌ی «بلین هاردن» داستان زندگی «شین دونگ هیوگ» است. کسی که در کشوری با حکومتی به‌شدت امنیتی به دنیا آمده و سراسر زندگی‌اش را در یک اردوگاه سپری کرده است. داستانی تلخ و گزنده که بارقه‌های امید در آن پیداست.

«حسرت نمی‌‌خوریم» برگرفته از موسیقی یکی از فیلم‌های محصول ۱۹۷۰ در کره شمالی است به نام «هیچ چیز در دنیا نیست که حسرت آن را بخوریم». اما چرا باربارا دمیک این نام را برای کتابش انتخاب کرده است؟ به نظر می‌رسد مردم کره شمالی زندگی در این کشور را به همین صورتی که هست پذیرفته‌اند. احتمالا به این دلیل که از دنیا خبری ندارند و هیچ منبع اطلاعاتی موثقی که زندگی دیگری را به آن‌ها نشان بدهد در دسترسشان نیست.

باربارا دمیک در این کتاب با شش شخصیت مصاحبه و گفتگو کرده است. او ابتدای هر بخش، مختصری از زندگی آنان نوشته است و مسیری را که طی کردند تا از کره شمالی بیرون بیایند و به کره جنوبی پناهنده شوند، به روشنی ترسیم کرده است. آن‌ها از خاطراتشان در زندگی قبلی خود گفته‌اند. این کتاب به سوالات بسیاری که ممکن است درباره کره شمالی از خود بپرسید، پاسخ می‌دهد: آیا آن‌ها همان‌قدر که ادعا می‌کنند رهبرشان را دوست داشتند؟ آیا قحطی در این کشور به همان میزانی بود که آن‌ها نشان داده بودند؟

شخصیت‌های اصلی این کتاب از میان قشرهای مختلف انتخاب شده‌اند: یک زن خانه‌دار و دخترش، اواک هی، معلمی به نام می_ ران که دختر یک کارگر معدن است، جون سونگ، دانشجوی یکی از بهترین دانشگاه‌های کره شمالی، کیم هیوک پسربچه‌ای خیابانی و دکتر کیم.

کتاب «دختری با هفت اسم» که در سال ۲۰۱۵ منتشرشده به دلیل جذابیت‌های داستانش به‌زودی در میان آثار پرفروش نیویورک‌تایمز قرار گرفت و در همان سال نیز در بخش بهترین اتوبیوگرافی کاندیدای دریافت جایزه بود. این کتاب داستان زندگی «هیئون سئو لی» است. ماجرا از یک تفکر عمیق و درک شرایط موجود و تطبیق آن با شِمایی است که از کشور او ترسیم می‌شد. فقری که به چشم عیان بود با آن زندگی بی‌دغدغه‌ای که بیان می‌شد هم‌خوانی نداشت. تعمق و اندیشه در این موضوع محرک اصلی برای فرار از کشور و رفتن به‌جایی دیگر بود. هرچند رفتن برایش چنان سخت بود که جایی دراین‌باره گفته است «ترک‌ کردن کرۀ شمالی به ترک‌ کردن هیچ کشوری شباهت ندارد. بیشتر شبیه رفتن از جهانی دیگر است. هرچقدر هم از آن دور شوم، بازهم جاذبه‌اش رهایم نخواهد کرد». ترک کشور خطرات بی‌شماری را به همراه داشت اما او مسائل دیگری را نیز از سر گذراند که همه اینها در کنار زندگی در غربت، داستانی پرکشش و جذاب را پیش روی خوانندگان قرار داده است.

کتاب «آکواریوم‌های پیونگ‌یانگ» داستان واقعی زندگی «کانگ چول هوان» است. او درست زمانی که ۹ سال سن داشته است به همراه خانواده‌اش برای مدت ۱۰ سال به یک اردوگاه کار اجباری فرستاده شد. پس از گریختن از اردوگاه و ترک کشور تصمیم گرفت تا ناگفته‌ها و زندگی از سر گذرانده را بازگو کند. سکوت را شکست و گفته‌هایش منبعی موثق برای کسب شناخت از اهالی و ساکنان و حتی نحوه زندگی مردمان دیاری شد که دیگران اطلاع چندانی از آن نداشتند. چراکه اخبار همیشه گواه خوشبختی و رفاه ساکنین کره شمالی بود اما کسانی که به هر طریق خود را به خارج از مرزها رسانیده بودند، چیزهای دیگری برای گفتن داشتند.

«هزار فرسنگ تا آزادی؛ فرار من از کره شمالی» داستانی واقعی و سرشار از هیجان از فرار «یون سون کیم» از کره شمالی است. کشوری که گاه حتی مردمان آن‌هم از عمق شرایط حاکم بر آن آگاه نیستند. تلاش برای گذر از برهه‌ای حساس در زندگی‌اش و ترک کشور برای رهایی از فقر و گرسنگی و به‌قصد رسیدن به‌ جایی با اندک امکانات اولیه برای زنده ماندن، بن‌مایه این روایت را تشکیل می‌دهند. نویسنده در این کتاب در کنار تجربیاتی که در کشور و هنگام خروج از سر گذرانده از چیزهایی می‌گوید که پس از رسیدن به مقصد و حالا که دیگر در کره شمالی نیست از آنها آگاه شده است. به گفته او کره شمالی نه‌تنها برای دیگر مردم جهان که برای مردمان خودش هم ناشناخته است.

«جنگ جین سونگ» نویسنده کتاب «رهبر عزیز» نیز از آن دسته افرادی است که زندگی در کره شمالی را رها کرده و به سمتی دیگر فرار می‌کند. مقصد او کره جنوبی است. او که در پی یک اتفاق، امکانات و زندگی آرام خود را در کشورش ازدست‌داده است نه فردی از رده‌های پایین اجتماع که شخصی شناخته‌شده، فعال و نزدیک به حکومت است و ازآنجاکه با سازمان جاسوسی کره شمالی نیز همکاری داشته از پشت پرده‌های موجود در کشورش نیز آگاهی‌هایی دارد؛ اما شک به صحت اهداف و نحوه عملکرد حزب در کنار اتفاق رخ‌داده همه‌چیز را دگرگون کرده و او را وادار به ترک دیار و سرزمینش می‌کند. او در این کتاب با بیان شیوه کشورداری رایج در کره شمالی روی حقیقی زندگی مردمان کشورش را به جهانیان می‌نمایاند و در ادامه داستان فرار خود را نیز بازگو می‌کند.

این کتاب درواقع سفرنامه‌ی کره شمالی است. رضا امیرخانی نویسنده کتاب تلاش کرده تصویری واضح و درست درباره کشوری به ما ارائه دهد که کمترین چیزها را در مورد آن می‌دانیم. او درجایی گفته که تلاشش بر این بوده که در این روایت نه‌تنها از غرض‌ورزی غربی که از روایت فاتحانه‌ی دولتی کره‌ی شمالی نیز فاصله بگیرد و آنچه را بازگو کند که خود در دو سفری که به این کشور داشته، تجربه کرده و به چشم دیده است. او برای حفظ این صداقت پیش از سفر تحقیق خاصی انجام نداده و همه‌ی تلاشش بر این بوده تا با ذهنی خالی و پذیرا وارد گود شود. امیرخانی پیش‌ازاین در سایر آثارش توانایی روایی خود را در کنار داستان‌پردازی‌ها به رخ کشیده و همین امر سبب می‌شود کتاب اخیرش که عنوان «نیم‌دانگ پیونگ‌یانگ» را برایش انتخاب کرده در فهرست پیشنهادهای ما برای خوانندگان قرار بگیرد.