چگونه خلاصه کتاب بنویسیم؟
حتما تا به حال پیش آمده کتابی را که قبلا خواندهاید ببینید و اصلا یادتان نیاید دربارهی چه بوده! حتی کتابهایی هستند که مطمئن هستیم خیلی دوستشان داریم و موقع خواندن خیلی لذت بردهایم اما حالا هرچه میکنیم یادمان نمیآید از چه چیزی خیلی لذت بردیم؟ یا کجای کتاب بود که خیلی دوستداشتنی بود. بعضی اوقات هم دنبال یک بخش خاص از یک کتاب میگردیم ولی یادمان نمیآید کدام کتاب بود یا کجای داستان بود. برای حل این معضلات «خلاصه کتاب» به کمکمان میآید. اگر از هر کتابی که میخوانیم یا کتابهایی که اهمیت بیشتری دارند یک خلاصه داشته باشیم میتوانیم در مواقع مورد نیاز به آن مراجعه کنیم. اما نوشتن خلاصهی کتاب در نگاه اول کار سختی به نظر میرسد. در این یادداشت سعی میکنیم به این سوال پاسخ دهیم که « چگونه خلاصه کتاب بنویسیم؟ »
چگونه خلاصه کتاب بنویسیم؟
یادداشت بردارید
- اگر صاحب کتاب هستید یا از کتابخوانهای الکترونیکی استفاده میکنید میتوانید خیلی راحت در حاشیهی کتاب بنویسید یا در ابزارهای الکترونیکی یادداشت کنید. اول از همه این کار لذت خواندن کتاب را چندین برابر میکند. زیر عباراتی که دوستشان دارید خط بکشید. جملاتی را که مبهم است یا سوالی راجع بهشان دارید مشخص کنید.
- راجع به شخصیتهای اصلی کتاب بنویسید. نامشان را یادداشت کنید. هر کدام چه ویژگیهایی داشتند و چه کارهایی انجام دادند.
- در صورت نیاز کتاب را به بخشهای مختلف تقسیم کنید. داستان چگونه شروع میشود؟ چه اتفاق مهمی در میانهی آن روی میدهد و در نهایت چگونه به پایان میرسد؟
- کتاب در یک جمله راجع به چیست؟ ایدهی اصلی کتاب را بنویسید. چه موضوعی چندین بار به شکلهای مختلف تکرار شده است؟ به عنوان مثال به عملکرد یا گفتار شخصیتهای اصلی داستان دقت کنید.
کتاب را تمام کنید
- نوشتن خلاصه را بعد از به پایان رساندن کتاب شروع کنید. از یادداشتهایی که در حین خواندن کتاب برداشتهاید استفاده کنید.
خلاصه را بنویسید
- ترتیب اتفاقات را تغییر ندهید. از همان نقطهای که کتاب آغاز شده است شروع کنید و در همان جایی که به پایان میرسد تمام کنید.
- خلاصهی خود را با توضیح راجع به نویسنده شروع کنید. سپس راجع به نام کتاب توضیح مختصری بدهید و داستان کتاب را تعریف کنید. بعد به نقاط اصلی داستان اشاره کنید. چه اتفاقات مهمی در کتاب روی میدهد که روند داستان را تعیین میکنند؟ در نهایت به ایدهی اصلی کتاب اشاره کنید و خلاصهی خود را تمام کنید.
- خلاصهی کتاب جای خوبی برای اظهار نظر نیست، بنابراین نظرات خود را در خلاصهای که مینویسید نیاورید.
- میتوانید جملات کتاب را در قسمتهایی از خلاصهی خود بیاورید. از جملاتی که هنگام خواندن کتاب زیر آنها خط کشیدهاید استفاده کنید. این کار باعث میشود ارتباط خلاصه با متن اصلی کتاب حفظ شود.
- اگر تعداد شخصیتهای داستان زیاد است و یا رابطه میان مطالب پیچیده است، میتوانید از تکنیک درخت دانش یا نمودار حافظه استفاده کنید. در این روش میتوانید موضوع اصلی را در میان کاغذ بنویسید و مطالب دیگر را مانند شاخ و برگ به موضوع اصلی مرتبط کنید.
معرفی چند نمونه
اگر میخواهید چند نمونه خلاصهی کتاب ببینید یا کتابهایی هست که میخواهید قبل از خواندن کاملشان نگاهی به خلاصهشان بیاندازید میتوانید به وبسایتهای زیر سر بزنید:
۱. blinkist.com
یکی از معروفترین وبسایتهایی که مجموعهای از خلاصه کتاب ارائه میدهد سایت بلینکیست است. برای استفاده از خلاصه کتابها باید در وبسایت ثبتنام کنید و حق عضویت پرداخت کنید. این وبسایت خلاصهی کتابهای غیر داستانی را منتشر میکند.
۲. cliffsnotes.com
در این وبسایت میتوانید خلاصهی کتابهای بسیار زیادی را به صورت رایگان پیدا کنید و میتوانید خلاصهی فصلهای کتاب، معرفی شخصیتها و ارتباط آنها با یکدیگر را ببینید و بخوانید.
۳. fmediocrity.com
این وبسایت خلاصهی کتابها را به شکلی بسیار جذاب و متفاوت ارائه میکند، به شکل یک ویدئوی کوتاه. هر ویدئو حدود ۶-۱۰ دقیقه است که در آن میتوانید راجع به موضوع کتاب، شخصیتها و روند آن اطلاعاتی کسب کنید و نکات اصلی و کلیدی کتاب را طی چند دقیقه دریابید. فقط فراموش نکنید که این خلاصهها جایگزین خواندن اصل کتاب نخواهد شد.
۴. bookapo.com
اگر به دنبال وبسایت فارسی زبان هستید میتوانید به سایت بوکاپو مراجعه کنید. خلاصهی بسیاری از کتابها به صورت متنی و صوتی در این وبسایت موجود است. ابتدا میتوانید خلاصهی تعداد محدودی کتاب را به صورت رایگان مطالعه کنید و سپس با پرداخت حق عضویت ماهانه یا سالانه میتوانید به سایر کتابها دسترسی پیدا کنید.
۵. طاقچه
علاوه بر این وبسایتها میتوانید خلاصهی برترین رمانهای جهان را در وبسایت طاقچه بخوانید.
همچنین مجموعهای با عنوان میکروکتاب در وبسایت طاقچه آماده شده است. این مجموعه شامل خلاصهی کتابها است. میتوانید نکات اصلی کتابها را به صورت خلاصه در این میکروکتابها مطالعه کنید. اگر فرصت کافی برای خواندن یک کتاب کامل را ندارید یا میخواهید راجع به خواندن یا نخواندن یک کتاب تصمیم بگیرید سری به این میکروکتابها بزنید.
در این یادداشت سعی کردیم به این سوال پاسخ دهیم که چگونه خلاصه کتاب بنویسیم؟ شاید در ابتدا نام خلاصهی کتاب کمی ترسناک به نظر برسد و ما را به یاد تکالیف مدرسه بیاندازد اما در نهایت اگر دقیقتر نگاه کنیم خواهیم دید نوشتن خلاصهی کتاب یک کار کاملا حرفهای است و انجام آن به صورت مداوم و ادامهدار میتواند روی نوع نگاه ما به کتاب و نحوهی کتاب خواندنمان تاثیر بگذارد. بنابراین اگر یک کتابخوان حرفهای هستید یا قصد دارید یکی از آنها باشید همین امروز شروع کنید. هر کتابی که مشغول خواندنش هستید را بردارید و شروع به یادداشتبرداری کنید. پس از مدتی کوتاه گنجینهای ارزشمند خواهید داشت.