لوگو طاقچه
یک عاشقانه آرام. معرفی نادر ابراهیمی و آثارش

نادر ابراهیمی نویسنده‌ای که دوست می‌داشتیم

31,078 بازدید

آثار نادر ابراهیمی سرشار از سادگی و صمیمیت است و با نثری جذاب و پرشور به رشته‌ی تحریر درآمده است. آن‌ها که «یک عاشقانه آرام» و «بار دیگر شهری که دوست می‌داشتم» را خوانده‌اند، می‌دانند که آثار این نویسنده سرشار از چنین جملات و تعبیرات زیبایی است که مدام می‌خواهی زیرشان خط بکشی یا روی برگه‌ی جداگانه بنویسی و به خاطر بسپاری.

«خداوندِ خدا، پیش از آنکه انسان را بیافریند، عشق را آفرید؛ چرا که می‌دانست انسان، بدون عشق، دردِ روح را ادراک نخواهد کرد، و بدون دردِ روح، بخشی از خداوندِ خدا را در خویشتنِ خویش نخواهد داشت.»

در یادداشت‌های قبلی، در بخش «ایرانی بخوانیم»، به معرفی آثاری از نویسندگانِ ایرانی پرداختیم. در این یادداشت، به مناسبت سالروز درگذشت نادر ابراهیمی، او و کتاب‌هایش را معرفی می‌‌کنیم.

شناخت‌نامه‌ی نادر ابراهیمی

نادر ابراهیمی، چهاردهم فروردین‌ماه سال ۱۳۱۵ در تهران به‌دنیا آمد. تحصیلات مقدماتی را در این شهر گذراند و پس از گرفتن دیپلم ادبی از دبیرستان دارالفنون، به دانشکده‌ی حقوق وارد شد. اما این دانشکده را پس از دو سال رها کرد. سپس در رشته‌ی زبان و ادبیات انگلیسی مدرک کارشناسی گرفت. او از ۱۳ سالگی به فعالیت‌های سیاسی پرداخت که بارها دستگیری، بازجویی و زندان رفتن را برایش در پی داشت.

ارائه‌ی فهرست کاملی از شغل‌های ابراهیمی، کار دشواری است. او خود در دو کتاب «ابن مشغله» و «ابوالمشاغل» ضمن شرح وقایع زندگی، به فعالیت‌های گوناگون خود نیز پرداخته است. ازجمله شغل‌های او بوده است: کمک‌‌کارگری تعمیرگاه سیار در ترکمن‌صحرا، کارگری چاپخانه، حسابداری و تحویلداری بانک، صفحه‌بندی روزنامه و مجله و کارهای چاپ دیگر، میرزایی یک حجره‌ی فرش در بازار، مترجمی و ویراستاری، ایران‌شناسی عملی و چاپ مقاله‌های ایران‌شناختی، فیلم‌سازی مستند و سینمایی، مصور کردن کتاب‌های کودکان، مدیریت یک کتاب‌فروشی، خطاطی، نقاشی و نقاشی روی روسری و لباس، تدریس در دانشگاه‌ها و…

آغاز نویسندگی نادر ابراهیمی

نوشتن را از شانزده سالگی آغاز کرد و در سال ۱۳۴۲نخستین کتاب خود را با عنوان «خانه‌‌ای برای شب» به‌چاپ رسانید. تا سال ۱۳۸۰ علاوه‌بر صدها مقاله‌ی تحقیقی و نقد، بیش از صد کتاب از او چاپ و منتشر شده است، که دربرگیرنده‌ی داستان بلند (رمان) و کوتاه، کتاب کودک و نوجوان، نمایش‌نامه، فیلم‌نامه و پژوهش در زمینه‌های گوناگون است. ضمن آن‌که چند اثرش به زبان‌های مختلف دنیا برگردانده شده است.

او فعالیت حرفه‌ای خود را در زمینه‌ی ادبیات کودکان، با تاسیس «موسسه‌ی همگام با کودکان و نوجوانان» ـ‌با همکاری همسرش‌ـ متمرکز کرد. این موسسه، به‌منظور مطالعه در زمینه‌ی مسائل مربوط به کودکان و نوجوانان برپا شد. فعالیت آن در حیطه‌ی نوشتن، چاپ و پخش کتاب، نقاشی، عکاسی، و پژوهش درباره‌ی خلق‌وخو، رفتار و زبان کودکان و نیز بررسی شیوه‌های یادگیری آنان قرار داشت. موسسه «همگام» عنوان «ناشر برگزیده‌ی آسیا» و «ناشر برگزیده‌ی نخست جهان» را از جشنواره‌های آسیایی و جهانی تصویرگری کتاب کودک دریافت کرد.

ابراهیمی در زمینه‌ی ادبیات کودکان، جایزه‌ی نخست براتیسلاوا، جایزه‌ی نخست تعلیم و تربیت یونسکو، جایزه‌ی کتاب برگزیده‌ سال ایران و چندین جایزه‌ی دیگر را هم دریافت کرده است. او هم‌چنین عنوان «نویسنده‌ برگزیده‌ی ادبیات داستانی ۲۰ سال بعد از انقلاب» را به‌خاطر داستان بلند و هفت‌جلدی «آتش بدون دود» به‌دست آورده است.

نادر ابراهیمی چندین فیلم مستند و سینمایی و هم‌چنین دو مجموعه‌ی تلویزیونی را نوشته و کارگردانی کرده، و آهنگ‌ها و ترانه‌هایی برای آن‌ها ساخته است.

در ویدیو زیر مصاحبه روزنامه همشهری با همسر نادر ابراهیمی را می‌بینیم. این ویدیو در خانه موزه نادر ابراهیمی واقع در اراضی عباس آباد تهران تهیه شده است. متن این گزارش را می‌توانید در این لینک بخوانید.

عاشقانه‌ها

«بار دیگر شهری که دوست می‌داشتم»، «یک عاشقانه آرام» و «چهل نامه‌ کوتاه به همسرم» جمع شده‌اند تا مجموعه‌ای از عاشقانه‌های نادر ابراهیمی را پدید آورند:

یک عاشقانه آرام

یک عاشقانه آرام

نویسنده: نادر ابراهیمی

انتشارات روزبهان

اطلاعات بیشتر و خرید

داستانی بلندتر با همان حس و حال است ولی پرش‌های زمانی ندارد و جز در بعضی یادآوری‌ها خطی است. زندگی یک زوج را روایت می‌کند که شخصیت اصلی یعنی گیله‌مرد، یک معلم ادبیات است. او فعالیت‌های سیاسی انجام می‌دهد و در یکی از سفرهای خود با دختری آذری به نام عسل آشنا شده و ازدواج می‌کند. گیله‌مرد و همسرش هر سه‌شنبه به دیدار کودک‌های بیمار می‌روند و این‌گونه به قول خود، در کمرکش هفته (سه‌شنبه) از بطالت رها می‌شوند.

در یک عاشقانه‌ی آرام شما با نثری شبیه به شعر روبه‌رو خواهید شد. نویسنده احساسات و عواطف خود را در قالب نامه به همسر خود منتقل می‌کند و از او می‌خواهد که عشق بین آن دو هیچ‌گاه دچار روزمرگی نشود. همان‌جا که می‌گوید: مگذار عشق به عادت دوست داشتن تبدیل شود!

بخشی از کتاب صوتی یک عاشقانه آرام را بشنوید.

یک عاشقانه آرام نادر ابراهیمی

گوینده: پیام دهکردی
اطلاعات بیشتر و دانلود کتاب صوتی

بار دیگر شهری که دوست می‌داشتم

بار دیگر شهری که دوست می‌داشتم

نویسنده: نادر ابراهیمی

انتشارات روزبهان

اطلاعات بیشتر و خرید

این کتاب در سه فصل با عناوینِ باران رویای پاییز، پنج نامه از ساحل چم‌خاله به ستاره‌آباد، پایان بارانِ رویا نوشته شده و ماجرای دلدادگی پسر کشاورز به معشوقه‌اش هلیا است. آن دو از کودکی باهم بزرگ می‌شوند و همدیگر را بسیار دوست می‌دارند اما هلیا خان‌زاده است و خانواده‌اش با ازدواج او با پسر رعیت رضایت نمی‌دهند. آن‌ها به «چم‌خاله» فرار می‌کنند تا دور از خانواده‌هایشان زندگی را در کنار هم آغاز کنند اما پس از مدتی هلیا پسر را رها کرده و به شهرشان بازمی‌گردد. پسر سال‌ها در چم‌خاله می‌ماند و دست به نوشتن نامه‌هایی سوزناک برای هلیا می‌زند.

ماگویه‌ها و واگویه‌هایی از پسرک که در قالب دیالوگ‌های خیالی او با هلیا می‌باشد و رویاپردازی‌های او بسیار جذاب و خواندنی از آب درآمده است. هلیا تنها اسمی است که در این کتاب به‌کاربرده شده و مابقی اشخاص در این داستان نامی ندارند. نویسنده به جهت این‌که تقطیع زمانی سبب سردرگم شدن خواننده نشود ۳ زمان موجود در داستان (گذشته دور، گذشته نزدیک و حال) را نشان داده است.

چهل نامه کوتاه به همسرم

چهل نامه کوتاه به همسرم

نویسنده: نادر ابراهیمی

انتشارات روزبهان

اطلاعات بیشتر و خرید

نادر ابراهیمی به همان اندازه که خوب بلد بوده از عشق بنویسد، در زندگی هم عاشقانه زندگی کرد. چهل نامه‌ی کوتاه به همسرم دربردارنده‌ی چهل نامه از این نویسنده‌ی محبوب، به همسرش فرزانه منصوری است. در یکی از نامه‌های آمده در این کتاب می‌خوانیم:

ای عزیز!

راست می‌گویم.

من هرگز یک قدم جلوتر از آن‌جا که هستم را ندیده‌ام.

قلمم را دیده‌ام چنان‌که گویی بخشی از دستِ راستِ من است؛ و کاغذ را.

من هرگز یک قدم جلوتر از آنجا که هستم را ندیده‌ام.

من این‌جا «من» را دیده‌ام ــ‌که اسیر زندانِ بزرگِ نوشتن بوده‌است، همیشه‌ی خدا، که زندان را پذیرفته، باور‌کرده، اصلِ بودن پنداشته، به آن معتاد شده، و به تنها پنجره‌اش که بسیار بالاست دل خوش‌کرده…

و آن پنجره، تویی ای عزیز!

آن پنجره، آن دَر، آن میله‌ها و جمیعِ صداهایی که از دوردست‌ها می‌آیند تا لحظه‌یی، پروانه‌وش، بر بوته‌ی ذهن من بنشینند، تویی…

این، می‌دانم که مدحِ مطلوبی نیست

امّا عین حقیقت است که تو مهربان‌ترین زندانبانِ تاریخی.

و آن‌قدر که تو گرفتار زندانیِ خویشتنی

این زندانی، اسیرِ تو نیست‌ــ

که ای کاش بود

در خدمتِ تو، مریدِ تو، بنده‌ی تو…

و این همه در بند نوشتن نبود.

بخشی از کتاب صوتی چهل نامه کوتاه به همسرم را بشنوید.

چهل نامه کوتاه به همسرم نادر ابراهیمی

گوینده: پیام دهکردی
اطلاعات بیشتر و دانلود کتاب صوتی

آتش بدون دود (جلد اول از مجموعه سه جلدی)

آتش بدون دود (جلد اول از مجموعه سه جلدی)

نویسنده: نادر ابراهیمی

انتشارات روزبهان

اطلاعات بیشتر و خرید

داستان بلند هفت جلدی است که هر جلد آن شامل داستان جداگانه‌ای با تضادها و ماجراهای خاص خودش است. این ماجراها در ترکمن‌صحرا رخ می‌دهد و حال و هوای انقلابی دارد. جلد اول کتاب با نام گالان و سولماز، داستان عشقی است که به خاطر قوانین دو قبیله، ممنوع و ناپسند است. سرگذشت عشقی که بدون توجه به اختلافات دو قبیله بزرگ ترکمن، بین دو جوان، رخ داده است.

گالان، جنگجوی شاعری‌ست؛ او انتقام‌جو، بی‌رحم ولی درستکار است. سولماز زیباترین و باهوش ترین دختر صحراست، و بسیار مغرور نیز هست. عشق آن‌ها، عشقی جنون‌آمیز و منحصر به فرد است. جلد دوم کتاب با عنوان درخت مقدس سال‌ها پس از داستان گالان و سولماز را روایت می‌کند و شخصیت‌های اصلی این مجموعه؛ دکتر آق‌اویلر و همسرش را معرفی می‌کند. جلدهای بعدی کتاب به ترتیب با عناوین: اتحاد بزرگ، واقعیت‌های پرخون، حرکت از نو، تو هرگز از حرکت بازنخواهی ایستاد و هر سرانجام سرآغازیست؛ نوشته شده‌اند.

آتش بدون دود، یکی از درخشان‌ترین آثار نادر ابراهیمی است، که عنوان رمان‌نویس منتخب بعد از انقلاب را نیز برای او به ارمغان آورد. ابراهیمی براساس این رمان، سریالی تلویزیونی نیز با همین نام، ساخت که مخاطبان و علاقه‌مندان بسیاری را به خود جذب کرد.

ابن مشغله (داستان یک زندگی، جلد اول)

ابن مشغله (داستان یک زندگی، جلد اول)

نویسنده: نادر ابراهیمی

انتشارات روزبهان

اطلاعات بیشتر و خرید

این کتاب روایت ساده‌ای از تلاش‌های مردی است که به دنبال روزی حلال است و می‌خواهد سربلند و با عزت زندگی کند. داستان، از کشیدنِ آبِ حوض به دست ابن مشغله شروع می‌شود و از او مردی می‌سازد که از هر کار و هنری که در آن دستی داشته، بهره ببرد. از کار در چاپ‌خانه گرفته تا حساب‌داری حجره‌ی فرش‌فروشی و…

ابن مشغله از جمله زندگینامه‌های منحصر به فرد است که شیوه نگارش آن با بسیاری از آثاری که در این زمینه تألیف شده‌اند، متفاوت است. گریزهایی که نادر ابراهیمی در پاره‌ای از موارد به مسائلی همچون دوستی، صداقت در کار، مقابله با رانت‌خواری و… زده، در کنار تشریح جزء به جزء برخی از حوادث، آن‌قدر خوب و موثر است که خواننده را همراه خود به دل آن سال‌ها می برد و چنان با خود همراه می‌کند که انگار خود او به هر دری می‌زند تا کاری آبرومند دست و پا کند.

ابوالمشاغل (داستان یک زندگی، جلد دوم)

ابوالمشاغل (داستان یک زندگی، جلد دوم)

نویسنده: نادر ابراهیمی

انتشارات روزبهان

اطلاعات بیشتر و خرید

نادر ابراهیمی «ابوالمشاغل» را در ادامه‌ی کتاب «ابن مشغله»‌اش نوشته است و در آن بخش دیگری از زندگی خود را با قلم زیبا و بیان گیرایش بازگو کرده است:

«یادم نمی‌آید که در “ابن‌مشغله”، از همسفرِ سالیان سالم محمود فتوحی نامی بُرده باشم، و یادم نمی‌آید که اصولاً به این که محمود و من، در تمامیِ سال‌های شادی و غم، تقریباً پیوسته با هم بوده‌ایم، در جایی اشاره‌ای کرده باشم. شاید که حُرمتِ این دوستی ناب را در عصر نادوستی‌ها نگه داشتم. خدا می‌داند. امّا به هر حال، دیگر وقتِ نام بُردن است…»

صوفیانه‌ها و عارفانه‌ها

صوفیانه‌ها و عارفانه‌ها

نویسنده: نادر ابراهیمی

انتشارات روزبهان

اطلاعات بیشتر و خرید

صوفیانه‌ها و عارفانه‌ها جلد اول از تاریخ تحلیلی پنج هزار سال ادبیات داستانی ایران است و در دو فصل نوشته شده است. فصل اول، مقدمات و مکالمات که بیان سرگذشت داستان ایرانی در دل تاریخ می‌پردازد و در حکم پیشینه و مقدمه‌ای برای ورود به بحث اصلی است و فصل دوم، نمونه‌ها و لحظه‌های تحلیلیِ آن‌ها (تا حمله‌ی غُزها در قرن ششم) که نمونه‌های ادبیات داستانی این سرزمین را تا تاریخ یاد شده معرفی و بررسی می‌کند. در این کتاب آثار بزرگی همچون کشف المحجوب جلابی هجویری، بسطان العارفین، رساله‌ی قشیریه‌ی قُشیری نیشابوری معرفی و تحلیل شده‌اند.

تکثیر تاسف‌انگیز پدربزرگ

تکثیر تاسف‌انگیز پدربزرگ

نویسنده: نادر ابراهیمی

انتشارات روزبهان

اطلاعات بیشتر و خرید

قهرمان این رمان تخیلی‌ـ‌علمی، پدربزرگ، قربانی یک اشتباه است؛ اشتباه دوستانی مصلحت‌اندیش که فقط خیر او را می‌خواهند. اما این خیر‌خواهی، در عصر رایانه‌ها و لیزر‌ها و انرژی خورشیدی و اعضای مصنوعی و مهندسی ژنتیک به بهای گران تمام می‌شود، به از دست دادن پدربزرگ،‌ با آن سبیل‌های سفیدش، ‌حکایت نگاهش، با لبخند‌ها، خشم‌ها و مهربانی‌هایش، با فردیتش. فاجعه از اعتنا نکردن به حرف خود پدربزرگ آغاز می‌شود. که مرتب می‌گفت: «شما به چه حقی فکر می‌کنید که مصلحت مرا بهتر از خودم می‌دانید؟ چرا خود را مجاز می‌دانید به جای دیگران درباره‌ی منافعشان تصمیم بگیرید؟»

افسانه‌ی باران

افسانه‌ی باران

نویسنده: نادر ابراهیمی

انتشارات روزبهان

اطلاعات بیشتر و خرید

مجموعه‌ای از داستان‌ها و دلنوشته‌های نادر ابراهیمی است. شهر صبور، حساب پس انداز، افسانه‌ی باران، عقیق، شادی‌های از دست رفته، برخورد، کنگره جانوران، حکایت عبرت‌انگیز آن سه ماهی، رابطه، آن‌ها برای چه برمی‌گردند، تسلیم‌شدگان و آن‌سوی تسلیم، دوازده داستان این مجموعه‌اند که هرکدام فضای درونی خاص خود را دارند اما تم اصلی تمام آن‌ها «خیانت» است. در قسمتی از این کتاب می‌خوانیم:

«از آقامیرانجاه برایتان حرف می‌زنم. شاید بشناسیدش. شاید این شناختن به دردتان بخورد. آقامیر تحصیل‌کرده‌ی خارج و کتاب‌خوانده بود و شاید تنها کتاب‌خوان واقعی دهکده‌ی ما. علوم اجتماعی، تاریخ، ادبیات، فلسفه و روان‌شناسی خوانده‌بود و صاحب یک کتابخانه هم بود. آقامیر مهربان، مؤدب، نترس، سرسخت و فروتن بود. و هر صفت خوبی را به جای خودش داشت. ما به آقامیر خیلی احترام می‌گذاشتیم و دوستش هم داشتیم.

او یک ستاره‌ی روشن و پرنور بود در آسمان کاملاً بی‌ستاره‌ی دهکده‌ی ما. بعضی‌ها از او خواندن را یاد گرفتند و بعضی‌ها خواندن و نوشتن را. ما هرچه را که می‌خواستیم، از آقامیرانجاه می‌پرسیدیم. آن‌وقت‌ها با مهربانی جواب می‌داد و با سرسختی سعی می‌کرد که جوابش را یاد بگیریم. اما بعدها به‌تدریج حوصله‌اش از سادگی و کم‌دانشی ما سر رفت. در مقابل هر پرسش، کلی تحقیرمان می‌کرد تا جواب بدهد. و بعدها از دادن هر جوابی هم چشم پوشید. وقتی می‌پرسیدیم: «آقامیرانجاه! جنگ چه خاصیت دارد؟» و یا «آقامیرانجاه! بزرگ‌ترین شاعر ما کیست؟» با نفرت نگاهمان می‌کرد و می‌گفت: به چه درد شما می‌خورد که این‌ها را بدانید؟ بدبخت‌ها! شما باید فکر شکم و زیرشکم‌تان باشید.»

براعت استهلال یا خوش‌آغازی در ادبیات داستانی

براعت استهلال یا خوش‌آغازی در ادبیات داستانی

نویسنده: نادر ابراهیمی

انتشارات روزبهان

اطلاعات بیشتر و خرید

«براعت استهلال یا خوش‌آغازی در ادبیات داستانی» پژوهشی ادبی از نادر ابراهیمی در ادبیات داستانی است. معنا، تعریف و کارکرد خوش‌آغازی در ادبیات داستانی، انواع خوش‌آغازی، استهلال موضوعی، استهلال شخصیتی، استهلال زبانی و بیانی، استهلال فضایی و حرکتی، استهلال محتوایی، استهلال تصویری، استهلال بافتی، استهلال سبک، استهلال مرکب و ممزوج و گونه‌های دیگر استهلال و در نهایت بخشی با عنوان پایانه، فصل‌های این کتاب را تشکیل می‌دهند.

لوازم نویسندگی

لوازم نویسندگی

نویسنده: نادر ابراهیمی

انتشارات روزبهان

اطلاعات بیشتر و خرید

کتاب لوازم نویسندگی، نتیجه‌ی تدریس چندین ساله‌ی ابراهیمی در رشته‌های «ادبیات داستانی»، «فنّ فارسی‌نویسی»، «عناصر اساسی داستان»، «فیلم‌نامه‌نویسی»، «اصول پایه در زیبایی‌شناسی» و درس‌هایی در زمینه‌ی نقد و تحلیل هنر و ادبیّات است.

در مقدمه‌ی این کتاب از زبان نویسنده می‌خوانید:

«این کتاب که در طرّاحیِ نخستین، هفده جلد فرض شده، و برگه‌ها و جزوه‌های موجود هم همین عدد را پیشنهاد می‌کنند، به دلیل وضعیّتِ سنّیِ منِ نویسنده ممکن است که در حدِّ همین یک جلد بماند، به‌اضافه‌ی مقدار فراوانی برگه و یادداشت که تماماً متعلّق به انتشارات فرهنگان خواهد بود؛ و یا به‌دلیل یک‌دندگی و خیره‌سریِ غیرعلمیِ نویسنده، ممکن است که از مرز بیست جلد هم بگذرد؛ چرا که شخصاً و مستقلاً تصمیم گرفته‌ام تا لحظه‌ی به پایان رساندن این کتاب و کتاب «تاریخ ادبیّاتِ داستانی ایران از آغاز تا امروز» زنده بمانم.»

سه دیدار با مردی که از فراسوی باور ما می آمد؛ جلد اول

سه دیدار با مردی که از فراسوی باور ما می آمد؛ جلد اول

نویسنده: نادر ابراهیمی

انتشارات سوره مهر

اطلاعات بیشتر و خرید

این کتاب اثر ناتمام نادر ابراهیمی است. قرار بود سه جلدی باشد، اما جلد سوم آن هیچ وقت منتشر نشد. در این کتاب دو جلدی نادر ابراهیمی درباره‌یزندگی و شخصیت امام خمینی نوشته است و وحید یامین‌پور آن را خوانده است.

بخشی از کتاب صوتی سه دیدار با مردی که از فراسوی باور ما می‌آمد (جلد اول) را بشنوید.

سه دیدار با مردی که از فراسوی باور ما می‌آمد (جلد اول) نادر ابراهیمی

گوینده: وحید یامین‌پور
اطلاعات بیشتر و دانلود کتاب صوتی

خاموشیِ نادر ابراهیمی

نادر ابراهیمی در سن ۷۲ سالگی پس از چندین سال دست و پنجه نرم کردن با بیماری بعد از ظهر پنجشنبه ۱۶ خرداد ۱۳۸۷ درگذشت. ولی برای همیشه در ذهن و قلب مخاطبانش زنده ماند.

31,078 بازدید

Avatar

احمد راهداری


اشتراک گذاری یادداشت
3.5 2 رای
امتیاز مطلب
اشتراک
اطلاع از
guest
4 دیدگاه ها
قدیمی ترین
جدیدترین بیشترین رای
بازخورد داخلی
نمایش همه کامنت ها
یادداشت های مشابه

دانلود کتاب از اپلیکیشن طاقچه

نصب طاقچه