داستان طاقچه
داستان طاقچه خیلی قبل‌تر از انتشار اولین نسخه‌‌اش شروع شد. اوایل سال ۱۳۹۰ بود و شرکت «حصین» تازه وارد عرصه‌ی نرم‌افزارهای موبایل و کارهای استارت‌آپی شده بود. در آن سال‌ها فضای استارت‌آپی در ایران مثل کودکی نوپا بود و همه چیز غریب و ناآشنا به نظر می‌رسید.
روزی که طاقچه متولد شد
زمستان ۱۳۹۱ بحث راه‌اندازی نرم‌افزاری برای انتشار قانونی کتاب دیجیتال روی دستگاه‌های هوشمند مطرح شد. جمع‌بندی در مورد این که نهایتا چه باید کرد و چطور، چندان روشن نبود، اما مفهوم استارت‌آپ ناب می‌گفت که در چنین شرایطی باید یک نسخه اولیه تولید کرد و بر اساس بازخورد کاربرها در مورد ادامه کار تصمیم گرفت.
بالاخره در یک روز گرمِ شهریور ۱۳۹۲ نسخه صفر اپلیکیشن منتشر شد. اسم اولیه‌‌ی اپلیکیشن، «کتاب من» بود. تیم هنوز کامل نشده بود و چالش بزرگ دیگری که مانع پیشرفت کار می‌شد؛ «جلب کردن اعتماد ناشرها» بود. کتاب الکترونیک هنوز مفهوم غریبی بود و ناشرها اعتماد نمی‌کردند کتاب‌هایشان را در اختیار چند جوانِ ناآشنا بگذارند.
کار به جایی رسید که بچه‌های تیم حاضر شدند نرم‌افزارشان را به یک پخش‌کننده کتاب بفروشند، در صورتی که آن پخش‌کننده بتواند فقط کتاب‌های ۱۵ ناشر ممتاز را به مجموعه اضافه کند، که خب البته نتوانست! در همین روزها بود که تیم تصمیم گرفت اسم محصول را تغییر بدهد و بگذارد؛ «طاقچه۱»
اولین قدم‌ها
در بهار ۱۳۹۳ با تلاش‌های زیاد، چند ناشر بزرگ به طاقچه پیوستند و گروه به این نتیجه رسید که باید با تمرکز و توان بیشتری وارد بازار شود. اینجا بود که طاقچه به یکی از سرشاخه‌هایِ اصلی شرکت تبدیل شد و تیم مستقلی برایش شکل گرفت.
جوانی که به صورت پاره‌وقت برای جذب ناشران تلاش می‌کرد و دو دانشجوی کامپیوتر، که یکی تحصیلاتش را در دانشگاه ای‌تی‌اچ زوریخ تمام کرده بود و دیگری در ایران؛ هسته‌ی اولیه تیم مستقل را شکل دادند. در کمتر از سه ماه تعداد اعضای گروه از دو و نیم نفر به شِش نفر رسید. کارها تخصصی شد و تیم‌های مجزایی شکل گرفت؛ فنی، تبدیل، تامین محتوا و مارکتینگ. یکی از شش نفری که اضافه شد، دانشجوی «علم اطلاعات و دانش‌شناسی» بود و به واسطه کامل کردن پایان‌نامه‌اش در حوزه نشر، رابطه‌‌ی تیم تامین با ناشرها بهتر شد.
تیمِ تامین با این انرژیِ جدید موفق شد اعتماد ناشرهای بیشتری را جلب کند و کتاب‌های بیشتری به طاقچه اضافه شود. همزمان تیم فنی برای بالا بردن کیفیت، نرم‌افزار را از ابتدا بازنویسی کرد.
رونمایی رسمی طاقچه
این تلاش‌هایِ موازی سرانجام در آبان ماه همان سال نتیجه داد و در همایش ملی «کتاب الکترونیک» در دانشگاه تهران، طاقچه به صورت رسمی رونمایی شد. در زمان رونمایی، کتاب‌های الکترونیکی طاقچه به بیش از ۱۰۰۰ عنوان رسیده بود و بیش از ۲۵ ناشر با طاقچه همکاری می‌کردند. نرم‌افزار طاقچه هم به دلیل بازنویسی، با اختلاف از لحاظ رابطه و تجربه کاربری (UI و UX) از رقبا پیشی گرفت. پس از این رونمایی، روند اتفاق‌های خوب ادامه‌دار شد و هر روز به تعداد کتاب‌ها اضافه می‌شد و ناشرهای بیشتری با طاقچه همکاری می‌کردند.
رونمایی از کتابخوان الکترونیکی اختصاصی طاقچه
اردیبهشتِ ۱۳۹۴ در بیست‌و‌هشتمین نمایشگاه کتاب، غرفه «طاقچه» برگزیده‌ی بخش رسانه‌های دیجیتال نمایشگاه شد. پس از این موفقیت و شناخته‌تر شدن، ۴۰ ناشر جدید به مجموعه اضافه شدند و روند رشد فروش کتاب‌ها به سرعت افزایش پیدا کرد. انرژی و انگیزه تازه‌ای به تیم تزریق شد و همزمان با تلاش‌های تیمِ تامین محتوا و مارکتینگ که حالا به ۱۵ نفر رسیده بودند، تیم فنی شروع کرد به نوشتن نسخه کاملا ایرانی از کتابخوان الکترونیکی.
این پروژه یک سال طول کشید و پاییز ۱۳۹۵ از کتابخوان الکترونیکی اختصاصی رونمایی شد. این تغییرات باعث شد که طاقچه تبدیل شود به سریع‌ترین، روان‌ترین و امن‌ترین کتابخوان ایرانی.
مسابقه‌های طاقچه
تمام این تلاش‌ها و کارهای تبلیغاتی برای کتاب‌های خاص و طرح نوروزی در بهار ۱۳۹۵، روند رشد را ادامه‌دار کرد. تا اینکه در تابستان ۹۵ طاقچه با همراهی «خندوانه» یک مسابقه کتابخوانی برگزار کرد. استقبال زیادی از این مسابقه شد و رکوردهایی ثبت شد که بعضی‌هایشان در تاریخ کتابخوانی کشور بی‌سابقه بودند. بعد از این مسابقه، برگزاری مسابقه‌های کتابخوانیِ با شیوه‌های مختلف ادامه پیدا کرد، به این امید که مخاطبان گسترده‌تری لذت خواندن کتاب را بچشند.
شروع یک راه بی‌پایان
همزمان با این تغییرات، تیم فنی نیز مثل همیشه روی توسعه محصول متمرکز بود و زمستان سال ۹۵ بخش کتاب‌های صوتی اضافه شد. در بهار و تابستان ۹۶ امکانات کتاب‌گردی (شبکه اجتماعی درون اپلیکیشن) گسترش پیدا کرد. علاوه بر امکان جواب دادن به نظرات که از حدود یک سال پیش به وجود آمده بود، امکان به اشتراک گذاشتن بریده کتاب در خود اپلیکیشن و سایر نرم‌افزارها فراهم شد.
جدیدترین محصولِ تیم فنی که در پایان سال ۱۳۹۶ و ابتدای سال ۱۳۹۷ توسعه داده شده، بخش «طاقچه بی‌نهایت» یا همان «کتابخانه همگانی» است. این بخش برای کسانی است که می‌خواهند با هزینه یک کتاب، امکان خواندن صدها کتاب را داشته باشند. به قول یکی از بچه‌ها، بخشی برای کرم‌ِ کتاب‌ها و کسانی که از خواندن سیر نمی‌شوند. تا کنون بیش از ۱۵۰۰ کتاب در این بخش وارد شده و هر هفته ده‌ها کتاب به آن اضافه می‌شود.
طاقچه امروز مجموعه مستقل و بزرگی شده و از دو و نیم نفر به ۴۰ نفر رسیده است. واقعیت دیگر این است که شرایط دنیای نشر و کتاب الکترونیک هم نسبت به گذشته بهتر شده. آدم‌های زیادی در این سال‌ها همکاری کرده‌اند و هر کدام به شکلی برای اینکه طاقچه به اینجا برسد تلاش کردند.
داستانِ «طاقچه» داستان یک فرد نیست، داستان تکِ تکِ این آدم‌هاست، داستانِ طاقچه داستان یک تیم است. تیمی که تازه در ابتدای یک راه بی‌پایان است.
پی‌نوشت
۱. این اتفاق بعد از چند ماه از انتشار اولیه و در پاییز ۹۲ رخ داد. به دلیل اینکه انتشار کتاب فارسی روی نرم‌افزاری با اسم انگلیسی دل‌چسب نبود، گروه تصمیم گرفت اسم اپلیکیشن را عوض کند و بگذارد؛ «طاقچه». اسم جدید به گوش آشناتر بود و حسی خاطره‌انگیز داشت. طاقچه جایی است که چیزهای مُهم‌مان را آنجا می‌گذاریم، چیزهای که می‌خواهیم دم دستمان باشد، چیزهای مهمی مثل کتاب.
پی‌نوشت: بعد از نوشتن این یادداشت امکانات دیگری هم به سایت و نرم‌افزار اضافه شد مثل؛ «کتابخوان تحت وب» که در یادداشت «با کتابخوان تحت وب طاقچه همه جا کتاب بخوانید» در موردش نوشتیم. اگر دوست دارید ادامه‌ی داستان طاقچه را بدانید، هر هفته به وبلاگ طاقچه سربزنید.
طاقچه
