کتاب ذهن خوانی

کتاب ذهن خوانی نوشتهٔ دیوید لیبرمن با ترجمهٔ محدثه احمدی در نشر سنگ چاپ شده است. این کتاب علم جدید رمزگشایی است از آنچه افراد واقعاً می‌اندیشند، آنچه واقعاً می‌خواهند و آنچه واقعاً هستند. دکتر «دیوید لیبرمن»، روان‌درمانگر و نویسنده‌ٔ مشهوری است. او کتاب‌های موفق زیادی نوشته است که به فهرست پرفروش‌ترین آثار نیویورک تایمز راه یافته‌اند و در ایران نیز محبوب‌اند.

درباره کتاب ذهن خوانی

در این کتاب، قدم‌به‌قدم یاد می‌گیرید که در موقعیت‌های واقعی، افکار اشخاص را بخوانید. مثلاً می‌فهمید یک فرد قابل اعتماد است یا دغلباز، همکارتان مشکل دارد یا صرفاً بی‌حوصله است، قرار اول موفقیت‌آمیز خواهد بود یا خیر. زمانی که در شرایطی با ریسک بالا قرار می‌گیرید، در وقت، پول و انرژی صرفه‌جویی خواهید کرد، مانع از دل‌شکستگی می‌شوید و می‌دانید چه کسی همراه شماست و چه کسی در مقابلتان ایستاده است.

لیبرمن آن‌طور که خودش در مقدمه‌ٔ این کتاب می‌گوید، ۳۰ سال است که ذات و روان انسان را می‌کاود. او در این مدت، به استراتژی‌هایی برای افزایش کیفیت زندگی و روابط افراد دست یافته که در سخنرانی‌ها، دوره‌های آموزشی، برنامه‌های تلویزیونی و آثار گذشته‌اش، درباره‌ٔ آن‌ها سخن می‌گوید.‌‌‌‌‌‌‌ اما «ذهن‌خوانی» که سال ۲۰۲۲ منتشر شد، موضوع تازه و بسیار جذابی را مطرح می‌کند.

این کتاب با‌تکیه‌بر تازه‌ترین پژوهش‌های روان‌شناسی زبان، به دانشی می‌پردازد که به اعتقاد خود لیبرمن، به ما توانایی‌های «شبه تله‌پاتی» می‌دهد. «ذهن‌خوانی» حاصل سال‌ها ‌مطالعه و پژوهش لیبرمن درباره‌ٔ عناصر اساسی روان و زبان است و به هیچ وجه غیرعلمی و خیال‌پردازانه نیست. کتاب در ۴ فصل و با زبانی همه‌فهم تدوین شده است تا برای همه‌ٔ افراد با هر میزان دانش روان‌شناختی، مفید و قابل استفاده باشد. فهرست کتاب ذهن خوانی به این شرح است:

مقدمه

بخش اول: ناخودآگاه رسوا می‌کند.

آن‌ها واقعاً چه فکری می‌کنند.

افراد چگونه دیگران را می‌بینند و چه حسی به آن‌ها دارند.

رویارویی‌های نزدیک

جایگاه رابطه و قدرت

تشخیص خلق‌وخو

بخش دوم: دروغ‌سنج انسانی

ارزیابی صداقت و درستی

هنر بلوف‌خوانی

داستان‌سرایی: بهانه‌ها و لالایی‌ها

حقه‌های معامله

بخش سوم: عکس‌برداری روان‌شناختی

نیم‌نگاهی به شخصیت و بهداشت روانی

هویت روایی: درک قلب و روح

فعال‌سازی شبکه‌ٔ دفاع

معنای ارزش‌ها

عامل تاب‌آوری

بخش چهارم: ساخت نیم‌رخ روان‌شناسی

در جست‌وجوی سلامت عقل

روان‌شناسی عزت‌نفس

پرده‌برداری از اختلالات شخصیت

انعکاس روابط

زیر و بم رنج

چه زمانی نگران باشیم: هشدار قرمز و علائم خطر

نتیجه‌گیری: با دانش خود چه کنیم؟

بخشی از کتاب ذهن خوانی

«شاید در ظاهر به نظر برسد ضمیرهای شخصی صرفاً جای اسم را می‌گیرند تا مجبور نباشیم یک کلمه را چندین بار تکرار کنیم. مثلاً این جملهٔ زیبایی نیست: «جان جایی در خانهٔ جان، کیف پول جان را گم کرد.» این جمله بهتر است: «جان جایی در خانه‌اش، کیف پولش را گم کرد.» اما از دیدگاه روان‌شناسی زبان، ضمایر نشان می‌دهند فرد می‌خواهد خودش را از کلماتش دور کند یا کلاً از آن‌ها جدا شود. مثل زمانی که دروغگویی ساده‌لوح نگاهش را از شما می‌گیرد، چون ارتباط چشمی، سطح صمیمیت را بالا می‌برد و شخص دروغگو اغلب درجه‌ای از عذاب وجدان را حس می‌کند. فردی که جملهٔ خلاف واقع را به زبان می‌آورد، ناخودآگاه می‌خواهد از کلماتش فاصله بگیرد. ضمایر شخصی (مثل من، اَم) نشان می‌دهند فرد متعهد است و به جمله‌اش اعتماد دارد. حذف ضمایر شخصی از عمل، می‌تواند بیانگر بی‌میلی فرد به پذیرش مالکیت واژگانش باشد.

اجازه دهید سراغ مثالی عادی از تعریف و تمجید برویم. زنی که به حرف‌هایش باور دارد، احتمالاً از ضمیر شخصی استفاده می‌کند. مثلاً «من واقعاً از سخنرانی‌ات خوشم آمد» یا «من حرف‌هایت در جلسه را دوست داشتم.» اما کسی که قصدش چاپلوسی است، می‌گوید: «سخنرانی خوبی بود» یا «انگار خیلی تحقیق کردی.» در مورد دوم فرد کاملاً خودش را از معادله حذف کرده است. نیروهای پلیس به‌خوبی با این اصل آشنا هستند و وقتی افراد به دروغ، گزارش سرقت پر می‌کنند متوجه می‌شوند. چون معمولاً به جای «ماشین من» یا «ماشین ما» از «ماشین» یا «آن ماشین» استفاده می‌کنند. البته نباید صداقت فرد را بر اساس یک جمله سنجید، ولی این نخستین سرنخ است.»