بریده‌هایی از کتاب اختناق ایران

آیا جا ندارد که بر عزت زن محجب ایرانی درود بفرستیم؟ زنی که همچنان اسیر سنت‌های دست‌وپاگیر است، زنی که هنوز بازیچهٔ میل و هوس مردان است، زنی که از همهٔ فرصت‌های تحصیلِ متناسب با آرمان‌های امروزی محروم است، زنی که هنوز پاییده می‌شود و تودهنی می‌خورد و رانده می‌شود ــ با این‌همه، از جام آزادی‌خواهی سیر می‌نوشد و سهم خود را به وطنش ادا می‌کند و با حسادت مادرانه، خادمانش را می‌پاید و حتی در لحظهٔ ناگوار فاجعه خود را نمی‌بازد، لحظه‌ای که دل مردان از ترس فلج‌کنندهٔ زندان و شکنجه و گلوله و طنابی که گریبانگیر دلیرترین مردان وطن شده بود می‌لرزید.

«دیگر چیزی از عمر من نمانده و اگر بتوانم با ریختن خونم کشورم را از شر این حاکم جبار نجات دهم جانم را به قیمت خوبی فروخته‌ام.»

شک نیست که ایران قربانی بی‌دفاع بازی کثیفی شده که چند قدرت اروپایی، با مهارتی که حاصل قرن‌ها تجربه است، هنوز بدان مشغول‌اند. قمار بر سر ملت‌های ضعیف‌تر است و حیات و شرف و ترقی کل یک قوم جریمه‌ای است که بازنده می‌پردازد.

ملت با همهٔ بی‌رحمی‌هایی که دیده راه اعتراض ندارد. ترس، ترس روزمرهٔ چندش‌آور از زندان و شکنجه و طناب دار، نیرویی است که روسیه با آن بر ایران حکومت می‌کند.

در تاریخ، ملتی را سراغ ندارم که توانسته باشد یک‌شبه حکومتی مشروطه یا انتخابی را جانشین سلطنتی استبدادی کند و آنآ شعور سیاسی و تقنینی کاملی از خود به نمایش بگذارد.

استیلای مشترک روس و انگلیس بر ایران آغاز شده است. البته روسیه سهم بیش‌تری دارد، اما این تنها به ناتوانی انگلستان برمی‌گردد و برای ایران فرقی نمی‌کند. ملت ایران محکوم به نابودی سیاسی و بردگی اقتصادی شده است. دنیا صدای آن‌ها را نمی‌شنود، چون ضعیف و آسیایی‌اند و در سایهٔ قفقاز.

کیپلینگ گفته است در شرق با زور به جایی نمی‌رسید. در این گفته، هم اخطاری نهفته است و هم تأملی.

روسیه همیشه پاانداز فسق وفجور شاهان ایران بوده و شراب به خوردشان داده است تا حقوق ملت را به رایگان بفروشند.

ایران ــ چون بدان انس گیری ــ سرزمین دلکش و جای راحتی برای زندگی است. هر خانه با هر مساحتی باغچهٔ گل و میوه و حوض و فواره‌ای دارد. خدمتکاران، ای، نه خوب‌اند و نه بد. مردم مهربان و مهمان‌نوازند و از قافلهٔ تمدن غربی بازنمی‌مانند. هزاران ایرانی خارج رفته و تحصیل کرده‌اند. عدهٔ زیادی فرانسوی می‌دانند؛ و بیش از پیش انگلیسی هم، مخصوصآ جوان‌ترها.

محاکم عدلیه در ایران، اگر جایی وجود داشتند، در وضعی بودند به‌مراتب نابسامان‌تر از دیگر دستگاه‌های دولتی؛ چنان‌که نه‌تنها مانع از جرم و جنایت نمی‌شدند، بلکه حلقهٔ مهمی از زنجیرهٔ تبهکاری صاحب‌منصبانی را تشکیل می‌دادند که از کد یمین و عرق جبین میلیون‌ها عشایر و کشاورز بی‌سواد ارتزاق می‌کردند و گوشت بر گوشت می‌آوردند.