بریده‌هایی از کتاب روزنه؛ مجموعه آموزشی شعر

شعر یک بیان برتر است

ما در طول تاریخ ادبیات کهن فارسی، بیش از بیست هزار شاعرِ با نام و نشان داشته‌ایم. از این همه شاعر، شاید دویست تن توانسته باشند آثاری بیافرینند که در حافظه جمعیِ فارسی‌زبانان ثبت شده است و بقیه از یاد رفته‌اند.

به هر حال، نباید از یاد برد که تأثّرات عاطفی، هر قدر هم که شدید باشند، گذرا و مقطعی هستند. یک شعر، در مواجهه نخست، اثر عاطفی بیشتری دارد و در دفعات بعدی، آن اثر را نخواهد گذاشت، مگر این که در کنار عاطفه، چیز عمیق‌تری هم وجود داشته‌باشد یعنی اندیشه. گذشته از آن، تحوّلی که در اثر اندیشیدن در مخاطبان شعر ایجاد می‌شود، از تحوّلات عاطفی بسیار عمیق‌تر و ماندگارتر است.

مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن بی‌همگان به‌سر شود بی‌تو به‌سر نمی‌شود داغ تو دارد این دلم جای دگر نمی‌شود

«شعر گره‌خوردگی عاطفه و تخیل است که در زبانی آهنگین شکل گرفته باشد. »

فاعلن مفاعلن فاعلن مفاعلن آه می‌کشم تو را با تمام انتظار پُرشکوفه کن مرا ای کرامت بهار!

کلیشه و تقلید باقی است، ولی در لباسی دیگر و البته خطرناک‌تر، چون به‌راحتی قابل تشخیص نیست. این که بعضی شاعران در زندگی واقعی، «چای» و «دوغ» و «شربت» می‌نوشند، ولی در شعرشان فقط سخن از «قهوه» است، خود نمونه‌ای است از این تقلید.

برای آمدنت دسته گُلی دارم به رفتنت اشکی چه باشکوه فرامی‌رسی! چه بی‌خیال سفر می‌کنی!

چه کسی می‌تواند منکر شود که «مفتعلن فاعلات مفتعلن فاعلات» وزنی است پرطنطنه و پرتحرّک و «مفاعیلن مفاعیلن مفاعیل» وزنی است تا حدی ملایم و محزون؟

مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن رو سر بنه به بالین تنها مرا رها کن ترک من خراب شبگرد مبتلا کن