بریده‌هایی از کتاب وضع بشر

به تعبیر سیاسی، اگر مردن همان «بیرون شدن از جمع انسان‌ها» باشد، تجربه آنچه ابدی است نوعی مرگ است، و یگانه چیزی که آن را از مرگ واقعی متمایز می‌کند این است که چنین مرگی قطعی و نهایی نیست زیرا هیچ موجود زنده‌ای نمی‌تواند دیرزمانی آن را تاب آورد.

تنها چیزی که می‌تواند ما را قادر سازد واقعیت را از هر طرف ببینیم و حس مشترکی پیدا کنیم این تجربه است که جهان بشری مشترکی را با دیگران شریکیم ــ دیگرانی که از منظرهای متفاوت به آن می‌نگرند. بدون آن هر یک از ما به جانب تجربه شخصی خودمان واپس رانده می‌شویم که در آن تنها احساسات، خواست‌ها و امیالمان واقعیت دارند.

همه فعالیت‌های بشری مشروط به این واقعیتند که انسان‌ها با هم به سر می‌برند، اما تنها عمل است که خارج از جامعه انسان‌ها حتی قابل تصور هم نیست. فعالیت زحمت مستلزم حضور دیگران نیست، گو این‌که موجود زحمتکشی که در انزوای کامل به سر می‌برد نه انسان بلکه animal laborans[ حیوان زحمتکش ]به حقیقی‌ترین معنای کلمه است. کسی که کار و تولید می‌کند و جهانی را می‌سازد که تنها مسکون خودِ اوست همچنان سازنده است اما ]homo faber انسان سازنده یا ابزارساز ]نیست: او کیفیتِ اختصاصا بشری‌اش را از کف داده و به بیان دقیق‌تر نوعی خداست ــ البته نه خدای خالق، بلکه صانعی الهی آن‌چنان که افلاطون در یکی از اسطوره‌هایش او را توصیف کرده است. تنها عملْ امتیاز انحصاری انسان است؛ نه حیوان و نه خدا هیچ کدام توانایی عمل ندارند، (۱) و تنها عمل است که به تمامی در گرو حضور پیوسته دیگران است.

از زمان ارسطو، تمایز میان قرار و بی‌قراری، میان کناره جستنِ تقریبا مشتاقانه از تحرک فیزیکی خارجی و هر نوع فعالیت، حساس‌تر و سرنوشت‌سازتر از تمایز میان شیوه سیاسی و شیوه نظری زندگی بوده است، زیرا در نهایت می‌توان آن را درون هر سه شیوه زندگی پیدا کرد. این تمایز همانند تمایزِ میان جنگ و صلح است: همچنان که جنگ به خاطر صلح درمی‌گیرد، هر نوع فعالیتی، حتی روندهای تفکر محض، نیز باید به قرار و آرامش مطلق نظرورزی منتهی شود. (۱۱) هر گونه حرکتی، حرکات بدن و نفسْ افزون بر حرکات سخن و تعقل، باید پیش ِ روی حقیقت متوقف شود.

آرنت مؤکدا انکار می‌کرد که نقش او در مقام متفکری سیاسی این است که طرحی کلی برای آینده پیشنهاد کند یا به کسی بگوید که چه باید کند. او با رد عنوان «فیلسوف سیاسی»، استدلال می‌کرد که خطای همه فیلسوفان سیاسی از افلاطون به این طرف غافل شدن از وضع و حال و شرط اساسی سیاست بوده است: این‌که سیاست در میان انسان‌های متکثر جریان دارد که هر کدام می‌توانند عمل کنند و جریان تازه‌ای به راه اندازند

در حقیقت، مشخص‌ترین اصلِ نظام‌بخش کتاب در تحلیل پدیدارشناسانه آن در باره سه شکلِ فعالیت است که در بنیادِ وضع بشر جای دارند: زحمت، که متناظر است با حیات زیستی[ یا بیولوژیک ]انسان از آن حیث که نوعی حیوان است؛ کار، که تناظر دارد با جهان مصنوع اشیایی که آدمیان بر روی زمین می‌سازند؛ و عمل، که متناظر با تکثر ما در مقام افرادی متمایز از یکدیگر است.