کتاب روشن‌نگری چیست، روشنی‌یابی چیست؟

«روشن‌نگری چیست، روشنی‌یابی چیست؟» مجموعه‌ مقالاتی است از فیلسوفان نامدار معاصر همچون کانت، ارهارد، هامن، هردر، لسینگ، مندلسزون، ریم، شیلر، ویلاند، بارت، دارنتون و ... پیرامون مفهوم روشنگری از دید تاریخی و فلسفی. گردآوری و تدوین کتاب را ارهارد بار، دانش‌آموخته دانشگاه برکلی و استاد دانشگاه کالیفرنیا بر دوش داشته است. در بخشی از این کتاب می‌خوانیم: «کارل پوپر در توضیح و تبیین معنای درست Aufklärung (روشنگری) از تعریف خودِ کانت مدد می‌گیرد و می‌نویسد: «به کانت گوش بسپاریم و بشنویم او خود در تعریف آوف کلرونگ چه می‌گوید؟ آوف کلرونگ خروج آدمی است از نابالغی به تقصیر خویشتن خود و نابالغی ناتوانی در به کار گرفتن فهم خویش است بدون راهنمایی دیگری، به تقصیر خود است این نابالغی، وقتی که علت آن نه کمبود فهم بلکه کمبود اراده و شجاعت در به کار گرفتن آن بدون راهنمایی دیگری باشد. این است شعار آوف کلرونگ:! Sapere aude به دانستن خطر کن! جرئت کن بدانی. آن‌چه کانت در این‌جا می‌گوید، در حکم اعتراف و اقراری شخصی است. فشرده‌ای است از تاریخچه زندگی خود او. وی که در تنگدستی و از نظر ذهنی در فضای بسته و سخت زاهدانه‌ی مذهبی (Pietismus) بزرگ شده بود، با شجاعت گام به راهی می‌نهد که به خود ـ رهانی و آزادی او می‌انجامد. گزارش کرده‌اند که او در سال‌های سپسین عمر، از سالیان «اسارت وبردگی جوانی»، از سال‌های «نابالغی فکری خود» با دلزدگی یاد می‌کرده، حتا می‌شود گفت ایده‌ی «رهایش فکری» نقش هدایت‌کننده و اصلی در زندگی او داشته است و کوشش در جهت متحقق ساختن و گسترانیدن آن ایده همّ و غمّ اصلی او در زندگانی‌اش بوده است. به نظر پوپر، معنای ژرف و راستین آوف کلرونگ نزد کانت، رهایش خود است از اسارت و بندگی نادانی، از راه خود ـ آموختن و رسیدن به آزادی دانستن.»